Umowa sprzedaży samochodu w 2022 – co powinien zawierać taki dokument? Jaki płaci się podatek od sprzedaży samochodu?

Formularz sprzedaży samochodu - jak zrealizować takie formalności?

Sprzedając pojazd, zawsze należy sporządzić odpowiednią umowę. W internecie można znaleźć wzory podpowiadające, jak powinna wyglądać umowa sprzedaży pojazdu, zwana także umową zbycia pojazdu. Często może odpowiadać wzorom udostępnianym przez towarzystwa – to dobre rozwiązanie szczególnie dla osób, które nie do końca wiedzą, jakie dane koniecznie należy umieścić w formularzu i skąd je wziąć.

Umowa sprzedaży pojazdu może zostać wydrukowana, ale także spisana ręcznie. Ważne, by była czytelna i przejrzysta – nie budziła wątpliwości co do jej ważności i wiarygodności. Przed przystąpieniem do spisywania warto jednak dokonać pewnych czynności. Jakich?

Od czego zacząć sprzedaż auta?

Zarówno stronie sprzedającej, jak i kupującej pojazd zależy na szybkim oraz sprawnym zrealizowaniu transakcji. By tak się stało, nie należy zaczynać od końca – pamiętajmy, że umowa sprzedaży pojazdu powinna zostać stworzona i podpisana jako ostatni krok transakcji. Od czego więc zacząć? Od oględzin samochodu – sprzedający powinien umożliwić kupującemu obejrzenie auta zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz. Pozwoli to sprawdzić wizualny stan pojazdu, zaobserwować drobne wady widoczne gołym okiem oraz porównać zgodność z ogłoszeniem. Dobrą praktyką jest również jazda próbna, podczas której kupujący ma możliwość wstępnej oceny stanu technicznego pojazdu – działania poszczególnych mechanizmów, jak choćby hamulec, wspomaganie kierownicy itp.

Kolejnym istotnym krokiem jest przegląd techniczny pojazdu. Jego przeprowadzenie wiąże się z kosztami, dlatego też warto ustalić, kto opłaci sprawdzenie auta oraz wskaże konkretny warsztat. Przegląd pozwoli wykluczyć ewentualne wady ukryte pojazdu, przed którymi kupujący jest chroniony jedynie przez rok od nabycia auta. Rękojmia działa przez rok od dokonania transakcji i nie musi być uwzględniona w formularzu sprzedaży – jej działanie wynika z zapisów Kodeksu cywilnego.

Numer VIN a umowa sprzedaży samochodu

Podczas przeglądu technicznego kupujący powinien pamiętać o sprawdzeniu zgodności numeru VIN z dowodem rejestracyjnym. Numer VIN (Vehicle Identification Number – numer identyfikacyjny pojazdu) to ciąg cyfr i liter, który służy do identyfikacji samochodu. Każdy pojazd mechaniczny ma inny numer VIN, który jest umieszczany w dowodzie rejestracyjnym. Składa się z trzech części:

• WMI – międzynarodowy kod producenta;
• VDS – określa główne cechy pojazdu, np. rodzaj nadwozia, konstrukcję pojazdu, rodzaj silnika, układ przeniesienia napędu;
• VIS – zawiera informacje o miejscu i dacie wyprodukowania danego pojazdu, w jego skład wchodzi też numer seryjny auta.

Znając numer VIN i będąc pewnym jego zgodności, można sprawdzić auto, poznając tym samym jego historię. Po przeglądzie technicznym i weryfikacji VIN warto sporządzić oświadczenie potwierdzające, że kupujący zapoznał się ze stanem technicznym pojazdu i numerami go identyfikującymi.

Co powinna zawierać umowa sprzedaży pojazdu?

Przystępując do spisania umowy sprzedaży samochodu w 2022 roku, warto dokonać wszelkich ustaleń i rozwiać wątpliwości. Kupujący powinien znać m.in. termin zakończenia ubezpieczenia OC – umowa sprzedaży auta nie musi zawierać tej informacji, jednak jej posiadanie zapobiegnie podwójnemu ubezpieczeniu lub przerwie w ochronie. Ponadto warto ustalić końcową cenę, by w trakcie podpisywania dokumentu nie doszło do nieporozumień. Co powinna zawierać umowa?

• Tytuł – warto, by na górze dokumentu zamieścić tytuł dokumentu, na przykład „umowa sprzedaży samochodu”, „umowa sprzedaży pojazdu” itp.
• Data zawarcia umowy – to ważna informacja nie tylko dla stron transakcji, lecz także organów podatkowych. Do 14 dni od dnia zawarcia umowy konieczne jest zapłacenie podatku PCC (czyli podatku od czynności cywilnoprawnych), a dowodem na nieprzekroczenie tego terminu jest data zawarcia umowy. Poza tym dzięki temu elementowi zarówno sprzedający, jak i kupujący wie, do kiedy obowiązuje rękojmia.
• Dane stron transakcji – to podstawowy element każdej umowy. Poza imionami stron należy podać także serię i numer dokumentu tożsamości, PESEL, adres zamieszkania, a w przypadku gdy stroną umowy jest osoba prawna, numer NIP i adres siedziby. Niekiedy w umowie podaje się także numery kontaktowe stron. W tym miejscu warto zaznaczyć, która ze stron będzie w dalszej części dokumentu nazywana sprzedającym, a która kupującym, co ułatwi konstruowanie dokumentu.
• Opis przedmiotu transakcji – umowa sprzedaży pojazdu, jak nazwa wskazuje, powinna zawierać dokładny opis sprzedawanego auta, czyli takie informacje, jak:
  • rodzaj pojazdu,
  • marka pojazdu,
  • model,
  • rok produkcji,
  • numer VIN (nadwozia),
  • numer rejestracyjny,
  • numer silnika,
  • aktualny przebieg,
  • kolor,
  • pojemność silnika.

Jeśli przedmiotem sprzedaży jest uszkodzony samochód, warto zawrzeć tę informację w umowie wraz z opisem uszkodzeń.

• Oświadczenia – do umowy sprzedaży pojazdu sprzedający powinien dołączyć oświadczenie, że jest jego właścicielem, że jest on wolny od wad i obciążeń prawnych oraz wobec innych osób. Kupujący zaś dołącza oświadczenie, że zna stan techniczny pojazdu oraz zapoznał się z identyfikującymi go numerami. Ponadto niekiedy dołącza się klauzulę, że sprzedający nie będzie wnosił roszczeń wobec sprzedającego odnośnie do stanu technicznego kupowanego samochodu.
• Cena – w umowie musi znaleźć się ustalona kwota za auto. Będzie między innymi podstawą do ustalenia wysokości wspomnianego podatku PCC (2% wartości pojazdu – jeżeli urząd skarbowy uzna, że cena na umowie jest zaniżona, rzeczoznawca ustali wartość samochodu i od niej uzależni wysokość podatku).
• Dodatkowe informacje – w umowie warto wpisać, jakie dokumenty zostaną przekazane kupującemu (karta pojazdu, dowód rejestracyjny, opcjonalnie książka serwisowa, polisa ubezpieczeniowa wraz z jej numerem etc.). Warto zaznaczyć, która ze stron została obciążona koniecznością zapłaty podatku PCC (najczęściej jest to kupujący).
• Dodatkowe klauzule – niekiedy, szczególnie we wzorach profesjonalnych umów, można znaleźć następujące:
  • Zmiana umowy wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.
  • W sprawach nieuregulowanych niniejszą umową, a dotyczących jej przedmiotu, mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego.
  • Umowę sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach (można także podać objętość umowy – ilość stron/kartek), po jednym dla każdej ze stron.
• Podpisy – każdy egzemplarz umowy musi zostać podpisany przez wszystkie strony – bez podpisów są nieważne. Jeśli umowa została zawarta na kilku kartkach, każda ze stron powinna zawierać parafki podpisów, a ostatnia strona podpisy.

Gdzie zgłosić sprzedaż samochodu? Czy nabywca musi zgłosić zakup?

Umowa sprzedaży pojazdu jest niezbędna chociażby do przerejestrowania go. Kiedy zmienia on właściciela, należy koniecznie - w ciągu 30 dni - zgłosić to do urzędu i wyrobić nowy dowód rejestracyjny. To obowiązkowe, a jeśli nabywca tego nie zrobi, będzie to traktowane jako wykroczenie, za które grozi kara pieniężna (od 200 do nawet 1000 zł). W tym przypadku, podobnie jak z podatkiem PCC, kluczowa jest data widniejąca na umowie - to od niej liczy się termin 30 dni.

Co ważne, w związku z pandemią w 2020 roku wydłużono okres możliwy do rejestracji samochodu do 180 dni. Jednak od 1 stycznia 2021 ponownie zaczął obowiązywać nas podstawowy termin. Jeśli umowa sprzedaży samochodu była zawarta po 1 stycznia 2021, pojazd musiał być zarejestrowany już do 1 lutego 2021 roku.

Pamiętajmy też, że po dokonaniu transakcji nie tylko osoba, która kupiła pojazd, musi udać się do urzędu, lecz także sprzedający - ma dopełnić formalności, zgłaszając zbycie auta. Można to zrobić osobiście, ale też przez internet, co w dobie pandemii jest dużym ułatwieniem. Tym bardziej że nie wszystkie urzędy przyjmują interesantów bez wcześniejszego zapisania się na wizytę - zanim wybierzesz się do właściwego sobie wydziału komunikacji, sprawdź, czy nie należy ustalić konkretnego terminu.

Dlaczego zgłoszenie sprzedaży auta w urzędzie jest tak ważne z perspektywy zbywcy? Nie grożą za to kary, ale może to być ogromnym ułatwieniem - jeśli bowiem kupujący nie przerejestruje samochodu na siebie, m.in. mandaty mogą wciąż przychodzić na dotychczasowego właściciela. Zgłoszenie sprzedaży jest więc w pewnym sensie ochroną siebie i swoich interesów.

Sprzedaż auta a ubezpieczenie OC

Co ważne, jeśli chodzi o wspomnianą już polisę OC, o sprzedaży pojazdu należy poinformować ubezpieczyciela w ciągu 14 dni. Ustawa nakłada taki obowiązek na zbywcę, ponieważ - podobnie jak w przypadku przerejestrowania auta w urzędzie - to dla niego forma zabezpieczenia. Jeśli bowiem nie zrobi tego nowy właściciel pojazdu, sprzedający wciąż może otrzymywać wezwania do zapłaty składek.

Co istotne z perspektywy kupującego samochód, może on przejąć wcześniejszą polisę OC, lecz należy wziąć pod uwagę, że może być konieczna rekalkulacja składki - ubezpieczyciel ustala ją indywidualnie w zależności np. od wieku właściciela auta, jego dotychczasowej historii przebiegu ubezpieczenia, czasu posiadania prawa jazdy. Warto zatem w tym celu samemu skontaktować się z towarzystwem - w UNIQA możesz zrobić to online przez 24 godziny na dobę lub telefonicznie, dzwoniąc na infolinię. Konsultanci odpowiedzą na wszystkie pytania, a także dopasują ofertę do Twoich potrzeb. Możesz sprawdzić poprzez kalkulator ubezpieczenia, ile orientacyjnie będzie kosztowała roczna składka na obowiązkowe ubezpieczenie komunikacyjne pojazdu.

Jeśli jednak chcesz przejść do innego towarzystwa ubezpieczeniowego, musisz pamiętać o wcześniejszym wykupieniu nowej polisy - nie powinno być ani jednego dnia przerwy pomiędzy rozwiązaniem jednej umowy ubezpieczeniowej a podpisaniem kolejnej. Za brak OC grożą bowiem kary pieniężne - za brak ciągłości ochrony OC do 3 dni, właściciel samochodu osobowego zapłaci w 2022 roku 1200 zł, a powyżej 14 dni - 6020 zł.