Oszczędzanie energii w domu – od czego zacząć?

Jak rozliczamy się za prąd elektryczny?

Na rachunku za energię elektryczną znajdziesz szereg pozycji, które mogą ci niewiele mówić. Od czego zależy wysokość należności za dany okres? Po pierwsze znaczenie ma taryfa, z której korzystasz. Dla gospodarstw domowych przeznaczona jest taryfa G, ale np. fabryki korzystają z A, a duże firmy z B.

W ramach taryf G mamy oznaczenia liczbowe, z których najpopularniejszym jest G11. Pierwsza cyfra „1” oznacza, że taryfa dotyczy obiektów o mocy umownej nieprzekraczającej 40 kW. Natomiast druga wskazuje na liczbę stref, w których pracuje instalacja. W taryfie G11 obowiązuje przez całą dobę taka sama cena za kilowatogodzinę. Jeśli korzystasz z G12, to wówczas płacisz inną cenę za prąd w nocy, a inną w dzień. Zdecydowana większość Polaków korzysta z taryfy G11, gdyż głównie w dzień potrzebujemy energii elektrycznej. Wprawdzie niektórzy decydują się na G12 i starają się używać niektórych sprzętów w nocy, ale tylko wybranym odpowiadają takie zasady.

Płacąc za energię, rozliczamy się na kWh (kilowatogodziny). W 2020 roku średnia cena za 1 kWh to 0,62 zł. W 2010 roku opłata wynosiła 0,55 zł, a w 2001 roku 0,36 zł. Zatem dynamika wzrostu cen nie jest w tym przypadku tak duża, jak w innych usługach związanych z utrzymaniem naszych domów. W zależności od operatora systemu dystrybucyjnego i sprzedawcy możesz płacić inną stawkę za 1 kWh. Jeśli tylko chcesz, masz możliwość zmiany dostawcy energii elektrycznej.

Jak stawki w Polsce wyglądają na tle innych krajów Europy? Kwoty za kWh wynoszą:

• w Niemczech – 0,31 EUR,
• w Danii – 0,30 EUR,
• w Belgii – 0,28 EUR,
• w Irlandii – 0,24 EUR,
• w Hiszpanii – 0,24 EUR,
• w Serbii – 0,07 EUR,
• na Białorusi – 0,06 EUR,
• w Kosowie – 0,06 EUR,
• na Ukrainie – 0,05 EUR.

Na powyższej liście wymieniliśmy wyłącznie kraje z najniższymi i najwyższymi cenami. Biorąc pod uwagę, że obecnie euro kosztuje ok. 4,5 zł, Niemcy i Duńczycy płacą przeciętnie za 1 kWh ponad 2 razy więcej niż Polacy. Natomiast Ukraińcy ok. 3 razy mniej.

Budowa domu energooszczędnego

Zanim przejdziemy do sposobów na oszczędzanie energii elektrycznej w momencie, kiedy już posiadasz dom, wcześniej weźmy pod uwagę budowę obiektu energooszczędnego. Obecnie tego rodzaju inwestycje idą właśnie w takim kierunku. Co to właściwie oznacza? Energooszczędnym jest budynek, który potrzebuje mniej energii od obiektów  wybudowanych zgodnie z obowiązującymi wszystkich inwestorów przepisami. Ile można zaoszczędzić, posiadając dom energooszczędny? Może to być kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt procenta wydatkach na energię. Czy jednak zawsze warto dążyć do jak największej energooszczędności? Nie do końca. Weź pod uwagę, że na inwestycję zapewne masz przygotowany określony budżet. Im nowocześniejsze rozwiązania, tym wyższy koszt realizacji, a niektóre z nich mogą zwrócić się dopiero po kilkudziesięciu latach.

Kiedy dom jest energooszczędny? Przede wszystkim taki budynek charakteryzuje prosta bryła. Unika się w takich inwestycjach wielopołaciowych dachów, balkonów czy wykuszy. Warto, żeby dom posiadał dodatkową kondygnację w postaci np. strychu użytkowego. Nie oznacza to jednak, że obiekt parterowy nie będzie energooszczędny – to kwestia zwiększenia warstwy izolacyjnej dachu. Najczęściej użytkowane pokoje powinny się znajdować po południowej stronie budynku, co zapewni dodatkowe ogrzewanie, dzięki promieniom słonecznym. Należy postawić na okna o niskim współczynniku przenikania ciepła. Najlepiej, żeby jego wartość nie przekraczała 0,8 W/m2. Warto wybrać mechaniczny system wentylacji, który będzie odzyskiwać ciepło z wywiewanego powietrza. Urządzeniem, które to robi jest rekuperator. Bardzo ważne również, aby przy budowie wykorzystane zostały wysokiej jakości materiały izolujące ściany. Zwracaj uwagę na rekomendowane aktualnie współczynniki przenikania ciepła obowiązujące dla styropianu, wełny mineralnej czy innych materiałów. Ile możesz zaoszczędzić na energii, jeśli zdecydujesz się na budowę domu energooszczędnego? Możliwe, że taki obiekt będzie jej zużywać nawet 5 razy mniej, przy czym koszt takiej inwestycji jest najczęściej większy o 5–6 proc. niż w przypadku standardowego budynku.

Jak zaoszczędzić na prądzie?

Energia elektryczna potrzebna jest nie tylko do korzystania ze sprzętów – prąd może być również sposobem na ogrzewanie nieruchomości. Oszczędności możesz osiągnąć na wiele różnych sposobów. Często wystarczy wprowadzić niewielkie zmiany w swoich codziennych przyzwyczajeniach, żeby otrzymywać rachunek na mniejszą kwotę. Co możesz zrobić? Oto sposoby na oszczędzanie energii elektrycznej:

• Wyłączaj światło – zapominają o tym nie tylko dzieci, ale również dorośli. Bywa i tak, że czas spędzamy wszyscy w jednym pomieszczeniu, a w pozostałych światło również się świeci. Być może spotkałeś się z opinią, że podczas włączania światła pobierana jest duża ilość energii, ale w rzeczywistości jest to tyle, ile przez sekundę świecenia się żarówki. W wielu domach zbędne koszty generuje również telewizor, który włączony jest niemal cały czas, mimo tego, że nikt z niego nie korzysta. Wyłączaj odbiornik TV, kiedy skończy się film czy inna produkcja, którą oglądałeś. Dzięki temu oszczędzisz.
• Korzystaj z energooszczędnych żarówek – są one droższe od standardowych, ale zdecydowanie warto w nie zainwestować. Plusem energooszczędnej świetlówki jest to, że może ona działać nawet przez 15 lat, a w przypadku żarówek LED do 30 lat. Wymiana kilkunastu  takich rozwiązań w domu na energooszczędne może przynieść w ciągu roku oszczędności nawet powyżej tysiąca złotych. Jest to stosunkowo niewielka inwestycja, która okazuje się bardzo skutecznym sposobem na oszczędzanie prądu. Najwięcej korzyści przyniesie wybór żarówek LED. Dobrej jakości produkt tego rodzaju jest w stanie świecić nieprzerwanie nawet przez 6 lat.
• Ładuj zmywarkę do pełna – włącz to urządzenie wtedy, kiedy będzie już w całości załadowane. Nie uruchamiaj go wówczas, gdy wykorzystałeś zaledwie część miejsca. Każde włączenie zmywarki wiąże się z poborem prądu. Nawet jeśli posiadasz energooszczędny sprzęt, to i tak nie warto uruchamiać go, jeśli nie jest w całości załadowany. Podobnie wygląda to w przypadku pralki – poczekaj, aż zgromadzisz odpowiednią ilość odzieży. Zaoszczędzić możesz również, obniżając temperaturę prania. Nawet 10 proc. całkowitych kosztów energii elektrycznej w naszych gospodarstwach domowych pochłania pralka, dlatego warto korzystać z niej wtedy, kiedy urządzenie jest już pełne.
• Wyłączaj nieużywany sprzęt z kontaktu – być może pamiętasz kampanię społeczną, w której promowano wyłączanie telewizorów i innych urządzeń z kontaktu? Wiele sprzętów w naszych domach pozostaje w uśpieniu, np. ładowarka do telefonu, kuchenka mikrofalowa, sprzęt komputerowy czy wspomniany telewizor. Odbiornik TV w stanie czuwania pobiera 1–5 W, laptop 2,5 W, a ładowarka podłączona do gniazdka – 1,2 W. Może się to przełożyć na rachunek wyższy o kilkadziesiąt złotych rocznie, ale dlaczego masz tracić te pieniądze, skoro możesz je spożytkować na inne potrzeby?
• Zastosuj odpowiednie oświetlenie ogrodu – chcesz oświetlić swoją posesję, żeby wyglądała atrakcyjnie? Jest to ważne również po to, żebyś mógł bezpiecznie poruszać się po działce po zmroku. Nie potrzebujesz korzystać z urządzeń wymagających podłączenia do gniazdka. Obecnie do wyboru masz wiele lamp solarnych. Ładują się one dzięki energii słonecznej. Do wyboru masz przeróżne rozwiązania. Mogą to być lampy, które świecą cały czas, kiedy zrobi się ciemno lub tylko po wykryciu ruchu. Ewentualnie możesz postawić na lampę podłączaną do gniazdka elektrycznego, ale działającą wyłącznie po zarejestrowaniu ruchu. Takie urządzenia są często wykorzystywane do oświetlania placu znajdującego się przed wjazdem do garażu.
• Gotuj pod przykryciem – przestrzeganie odpowiednich zasad podczas gotowania również może wpłynąć na zmniejszenie kosztów energii elektrycznej. Samo gotowanie potraw pod przykryciem przynosi oszczędności na poziomie ok. 30 proc. Ważną zasadą jest wyłączanie płyty grzewczej na kilka minut przed zakończeniem gotowania np. zupy. Postaw również na naczynia dobrze przewodzące ciepło. Ważne, żeby ich dno przylegało idealnie do płyty podczas gotowania.
• Używaj listew zasilających – korzystając z nich, umożliwiasz sobie odłączenie wielu sprzętów od zasilania jednym kliknięciem. Jest to rozwiązanie, które sprawdzi się wszędzie – nie tylko w domu, ale również w biurze.

Fotowoltaika, czyli prąd za darmo

Rozwiązaniem na czasie jest obecnie fotowoltaika. Montaż takiej instalacji może spowodować, że rachunki za energię elektryczną obniżą się niemal do zera. Tylko czy to się opłaca? Koszt fotowoltaiki zależy od wielu czynników, a przede wszystkim od tego, jakiej instalacji potrzebujesz, żeby zapewnić swojej nieruchomości odpowiednią ilość energii. Okres zwrotu z inwestycji najczęściej szacowany jest na 5–10 lat, jednak wiele zależy od tego, jakie formy dofinansowania są obecnie dostępne. Możliwe, że w przypadku uzyskania wysokiej dotacji fotowoltaika zwróci się nawet w czasie krótszym niż 5 lat. Najczęściej na panele fotowoltaiczne otrzymuje się gwarancję na 10–15 lat, ale możesz trafić również na firmy, które oferują dłuższy okres. Prawdopodobnie w najbliższych latach liczba korzystających z tego rozwiązania będzie rosła. Pod koniec 2019 roku z paneli fotowoltaicznych korzystało około 3 proc. budynków mieszkalnych w Polsce.

Jeśli zamierzasz zainwestować w panele fotowoltaiczne, to wybierz ubezpieczenie mieszkania obejmujące takie elementy stałe budynku. Oczywiście, decydując się na ochronę, zwróć również uwagę na ryzyka uwzględnione w danym ubezpieczeniu. Czy na pewno są wśród nich wszystkie, które są dla ciebie istotne? Im szersza ochrona, tym lepiej.