Posiadanie uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi potwierdza w Polsce prawo jazdy określonej kategorii. Czy jest ono ważne również za granicą? Jak jest traktowane zagraniczne prawo jazdy w Polsce? Czy musisz je wymienić na polski dokument, by legalnie poruszać się samochodem po drogach?
Uprawnienie do kierowania pojazdami
Już w art. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku o kierujących pojazdami ustawodawca określił kierowców jako osoby uprawnione do kierowania pojazdami na drogach publicznych oraz na drogach położonych w strefach zamieszkania i w strefach ruchu.
Art. 3 wskazuje natomiast, że kierującym pojazdem może być osoba, która osiągnęła wymagany wiek oraz jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym oraz spełnia jeden z warunków:
- Ma umiejętności kierowania pojazdem w sposób niezagrażający bezpieczeństwu, nieutrudniający ruchu drogowego i nienarażający kogokolwiek na szkodę oraz odpowiedni dokument stwierdzający posiadanie uprawnienia do kierowania pojazdem.
- Odbywa w ramach szkolenia naukę jazdy.
- Zdaje egzamin państwowy.
Podstawowym dokumentem pozwalającym na legalne poruszanie się po polskich drogach jest prawo jazdy, ale nie tylko. Musi być to dokument stwierdzający posiadanie uprawnienia do kierowania odpowiednim pojazdem, a będzie nim:
- Wydane w kraju prawo jazdy, pozwolenie wojskowe, międzynarodowe prawo jazdy.
- Wydane za granicą: międzynarodowe prawo jazdy określone w Konwencji o ruchu drogowym, podpisanej w Genewie 19 września 1949 roku; krajowe lub międzynarodowe prawo jazdy określone w Konwencji o ruchu drogowym sporządzonej w Wiedniu 8 listopada 1968 roku; krajowe prawo jazdy wydane w innym państwie członkowskim UE, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim EFTA; krajowe prawo jazdy określone w umowie międzynarodowej, której stroną jest RP.
- Zagraniczny dokument wojskowy, który został określony w umowach międzynarodowych, których stroną jest Rzeczypospolita Polska.
Jednak osoba będąca obcokrajowcem lub obywatelem RP, która uzyskała zagraniczne prawo jazdy, z czasem, by poruszać się legalnie po drogach w Polsce, będzie musiała dokonać jego wymiany.
Kiedy należy wymienić zagraniczne prawo jazdy?
Przepisy jasno wskazują, że każda osoba posiadająca prawo jazdy wydane za granicą, a mieszkająca w Polsce przynajmniej od 185 dni, musi wymienić taki dokument. Wszystko dlatego, że ważność zagranicznego prawa jazdy została określona na 6 miesięcy. Czas ten liczony jest od momentu uzyskania stałego lub czasowego pobytu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Dotyczy to także praw jazdy, jakie zostały wydane w Wielkiej Brytanii po 31 grudnia 2020 roku.
Nie zawsze wymiana zagranicznego prawa jazdy będzie koniecznością. Obowiązek ten nie dotyczy kierowców, którzy mają dokument wydany:
- w innym państwie członkowskim UE, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz
- w Wielkiej Brytanii do dnia 31 grudnia 2020 roku – prawo jazdy wydane do końca 2020 roku zachowuje swoją ważność i nie trzeba go wymieniać w związku z art. 5 ust. 6 ustawy o kierujących pojazdami.
Przez cały okres ważności zagranicznego prawa jazdy jego posiadacze mają akceptowalne w Polsce uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi.
Jak wymienić zagraniczne prawo jazdy?
Wymiana zagranicznego prawa jazdy na polskie, po upływie 185 dni pobytu w Polsce i posługiwania się nim, polega na wykonaniu kilku kroków:
- złożeniu wniosku o wymianę prawa jazdy – można go pobrać na stronie urzędu miasta czy gminy,
- załączeniu do wniosku aktualnego zdjęcia,
- okazaniu dowodu osobistego lub paszportu,
- okazaniu dokumentu potwierdzającego miejsce zameldowania, np. karty pobytu lub zaświadczenia o zameldowaniu na pobyt stały albo czasowy.
Jeśli dowód osobisty, który okazujesz w urzędzie, nie ma już wyszczególnionego adresu, pobierz z urzędu gminy zaświadczenie o zameldowaniu.
Do wniosku o wymianę prawa jazdy innego niż to wydane w innym kraju będącym członkiem UE, Konfederacji Szwajcarskiej czy EFTA, należy dołączyć ksero zagranicznego prawa jazdy z tłumaczeniem na język polski. Tłumaczenie to musi być napisane albo poświadczone przez tłumacza przysięgłego lub konsula.
W przypadku gdy posiadane przez ciebie prawo jazdy nie jest zgodne ze wzorem określonym w Konwencji Genewskiej lub Konwencji Wiedeńskiej, by otrzymać jego polski odpowiednik, powinieneś zdać część teoretyczną egzaminu państwowego w polskim ośrodku szkolenia kierowców. Wniosek o wydanie uprawnień w postaci polskiego prawa jazdy powinieneś w takiej sytuacji kierować do WORD-u – wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego.
Wniosek o wymianę zagranicznego prawa jazdy wraz z wymaganymi załącznikami w przeciwnym wypadku składasz w urzędzie starostwa powiatowego w miejscu zamieszkania, w urzędzie miasta – jeśli mieszkasz w mieście na prawach powiatu lub w urzędzie dzielnicy właściwej dla miejsca zamieszkania – wyłącznie dla osób mieszkających w Warszawie. Opłata za wydanie prawa jazdy wynosi 100,50 zł i możesz ją uiścić w kasie urzędu lub przelewem na konto urzędu.
Ile trzeba czekać na wymianę zagranicznego prawa jazdy?
Po złożeniu wniosku o wymianę zagranicznego prawa jazdy na polski dokument poczekasz na jego rozpatrzenie. Będzie do odbioru do 9 dni roboczych liczonych od dnia, w którym urząd dostanie potwierdzenie danych wnioskującego zawartego w zagranicznym prawie jazdy i potwierdzenie wniesienia stosownej opłaty.
