Prawo jazdy kategorii B – co musisz wiedzieć o ubezpieczeniu?

Obowiązujące kategorie prawa jazdy

W Polsce do poruszania się po drogach pojazdami mechanicznymi trzeba mieć odpowiednie uprawnienia w postaci prawa jazdy właściwej kategorii. Obecnie obowiązują następujące: AM, A1, A2, B1, B, B+E, C, C1, C1+E, C+E, D, D1, D1+E, D+E, T i tramwaj.

Kategoria B obejmuje właściwie trzy różne kategorie prawa jazdy – B, B1 oraz B+E. Jeśli dysponujemy prawem jazdy kategorii B1, to daje ono uprawnienia do kierowania czterokołowcami, na przykład dużymi quadami czy motorowerami, nawet z przyczepą. Takie prawo jazdy można uzyskać po zdaniu egzaminu, mając już 16 lat.

Osoby pełnoletnie mogą przystąpić do egzaminu na prawo jazdy kategorii B, które pozwala na kierowanie wieloma różnymi pojazdami, w tym:

• pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t, z wyjątkiem autobusu i motocykla;
• zespołami pojazdów – powyższy pojazd połączony z lekką przyczepą (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg);
• pojazdami z kategorii AM – np. motorowerami;
• zespołami pojazdów – złożonych z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t (z wyjątkiem autobusu i motocykla) oraz przyczepy, łączna dopuszczalna masa całkowita całego zespołu nie może przekroczyć 3500 kg;
• ciągnikiem rolniczym, pojazdem wolnobieżnym – ale tylko w Polsce.

Za ciekawostkę można uznać fakt, że jeśli mamy prawo jazdy kategorii B od co najmniej 3 lat, to pozwoli nam ono na prowadzenie motocykla o pojemności skokowej silnika do 125 cm³, mocy do 11 kW i stosunku mocy do masy własnej do 0,1 kW/kg, choć tylko w Polsce.

Kategoria prawa jazdy B+E dotyczy możliwości kierowania przez uprawnionych kierowców zespołami pojazdów złożonych z:

• pojazdu z kategorii B i przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony,
• ciągnika rolniczego i przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce,
• pojazdu wolnobieżnego i przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce.

Zanim będziemy mogli zasiąść za kierownicą chociażby samochodu osobowego, musimy zdać egzamin na prawo jazdy.

Jak wygląda egzamin na prawo jazdy kategorii B?

Egzamin na prawo jazdy kategorii B składa się z części teoretycznej i praktycznej. Warunkiem przystąpienia do niego jest posiadanie przez kandydata na kierowcę w dniu egzaminu w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego (WORD) ważnego dokumentu potwierdzającego tożsamość. Egzamin teoretyczny jest prowadzony z wykorzystaniem technik informatycznych. Kandydat odpowiada na 20 pytań z wiedzy podstawowej typu „Tak/Nie” oraz na 12 pytań z wiedzy specjalistycznej typu „A, B, C” jednokrotnego wyboru.

Część praktyczna egzaminu na prawo jazdy obejmuje sprawdzenie umiejętności wykonywania podstawowych manewrów – jest ona przeprowadzana na placu manewrowym, oraz umiejętności poruszania się w ruchu drogowym, co jest przeprowadzane na drogach publicznych. Warunkiem przystąpienia do egzaminu praktycznego jest zdanie egzaminu teoretycznego.

W wyniku pandemii znacznie mniej kierowców zdało egzamin na prawo jazdy w 2020 roku w stosunku do lat ubiegłych. Dane Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych [1] wskazują, że w 2020 roku uprawnienia kategorii B uzyskało 361 689 osób, podczas gdy w 2019 roku było to 459 511. Oznacza to ponad 20-procentowy spadek, spowodowany najpewniej zawieszeniem działalności WORD-ów na czas pandemii i związanymi z nią obostrzeniami.

Ubezpieczenie pojazdów należących do kierowców kat. B

Prawo jazdy kategorii B daje posiadaczom przede wszystkim możliwość legalnego poruszania się po drogach w Polsce i poza naszymi granicami samochodami osobowymi. Podlegają one rzecz jasna obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej – OC komunikacyjnemu. Jako posiadacze takich aut musimy zadbać o zachowanie ciągłości ochrony swoich pojazdów.

Kategoria B prawa jazdy daje jednocześnie możliwość kierowania zespołami pojazdów, np. samochodem osobowym z przyczepą. Owa przyczepa również podlega ubezpieczeniu OC.

Warto podkreślić, że właściciel samochodu czy motocykla nie musi mieć prawa jazdy kategorii B lub innej, by móc go ubezpieczyć. Wystarczające jest to, że w dowodzie rejestracyjnym pojazdu taka osoba widnieje jako właściciel lub współwłaściciel. Możemy więc zawrzeć polisę bez zdawania prawa jazdy. Ubezpieczenie samochodu OC komunikacyjne jest bezwzględnie obowiązkowe, a obowiązek ten spoczywa na właścicielu. Podczas kalkulacji składki powinniśmy przy tym podać głównego użytkownika samochodu, a jego dane będą miały znaczenie dla wyceny ubezpieczenia OC.

Jednak co dzieje się, jeśli osoba bez uprawnień do kierowania pojazdami spowoduje wypadek ubezpieczonym samochodem? Kierowca w takim przypadku musi liczyć się z dotkliwymi konsekwencjami swojego działania. Za jazdę bez wymaganych uprawnień kierowca może zostać ukarany grzywną w przedziale od 500 zł do 5000 zł, zgodnie z art. 94 Kodeksu wykroczeń.

W przypadku gdy prowadzący pojazd bez prawa jazdy kat. B spowodował kolizję ubezpieczonym autem, musi się liczyć z tym, że towarzystwo ubezpieczeniowe ma prawo wystąpić do niego o zwrot kosztów wypłaconego poszkodowanym odszkodowania z tytułu szkód osobowych lub majątkowych.

Tym samym sprawcy wypadku, który jechał samochodem bez prawa jazdy kat. B, nie chroni obowiązkowe ubezpieczenie OC pojazdu przed poniesieniem finansowych konsekwencji zdarzenia.

[1] moto.pl/MotoPL/7,88389,26675666,w-2020-r-nowe-prawo-jazdy-zdobylo-o-21-28-proc-osob-mniej.html