Czym jest okresowa emerytura kapitałowa?

Okresowa emerytura kapitałowa jest świadczeniem emerytalnym wypłacanym ze środków zaewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40 a Ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych. Podstawą prawną jej przyznawania jest Ustawa z dnia 21 listopada 2008 roku o emeryturach kapitałowych.

Komu przysługuje okresowa emerytura kapitałowa?

Prawo do uzyskania okresowej emerytury kapitałowej mają kobiety odprowadzające składki do ZUS, urodzone po dniu 31 grudnia 1948 roku, a przed dniem 1 października 1973 roku, które spełniają kilka ważnych warunków:

• Były członkiem otwartego funduszu emerytalnego.
• Ukończyły wiek emerytalny (60 lat), jaki został określony w art. 24 ust. 1 a Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS.
• Mają ustalone prawo do emerytury na nowych zasadach.
• Kwota ich środków zaewidencjonowanych na subkoncie w ZUS, ustalona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura na nowych zasadach, jest równa lub wyższa od dwudziestokrotności dodatku pielęgnacyjnego.

Okresowa emerytura kapitałowa przysługuje członkowi otwartego funduszu emerytalnego do ukończenia 65. roku życia i jest wypłacana ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Jeśli chcesz zabezpieczyć swoją przyszłość, to warto sprawdzić, czym jest Indywidualne Konto Zabezpieczenie Emerytalnego. IKZE może pełnić funkcję twojej poduszki finansowej. Sprawdź, czy jest to rozwiązanie uszyte na miarę twoich potrzeb!

Wniosek o wypłatę świadczenia

Osoba uprawniona do pobierania okresowej emerytury kapitałowej powinna złożyć odpowiedni wniosek, by móc ją otrzymywać. Może wysłać stosowny dokument za pośrednictwem urzędu pocztowego, a w przypadku osób zamieszkałych za granicą – za pośrednictwem urzędu konsularnego.

Wniosek powinien zawierać takie dane jak:

• imiona i nazwisko osoby uprawnionej do uzyskania okresowej emerytury kapitałowej,
• datę i miejsce urodzenia,
• imiona rodziców,
• miejsce zamieszkania,
• adres pobytu i adres do korespondencji, o ile są inne niż adres zamieszkania takiej osoby,
• numer PESEL i NIP, a w razie braku numeru PESEL – seria i numer dowodu osobistego lub innego dowodu tożsamości ze zdjęciem,
• wskazanie świadczenia, o które przedkładający wniosek się ubiega,
• podpis wnioskodawcy lub jego pełnomocnika.

Do wniosku należy dołączyć oświadczenie, że dana osoba jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Po złożeniu takiego dokumentu ZUS zawiadomi o tym OFE, które z kolei poinformuje ZUS w piśmie zwrotnym o kwocie środków zgromadzonych na rachunku członka tego funduszu na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura. Taka sama informacja trafi do członka OFE. Na jej podstawie ZUS ustala prawo do okresowej emerytury kapitałowej i jej wysokość, o ile zostaną spełnione wszelkie warunki do nabycia takich uprawnień. Informuje o tym OFE, by fundusz uruchomił wypłatę środków lub w przypadku braku wystarczających funduszy na rachunku w OFE – ZUS odmawia ustalenia prawa do okresowej emerytury kapitałowej i powiadamia o tym fakcie wszystkich zainteresowanych.

Osoba ubiegająca się o wypłatę emerytury kapitałowej powinna wskazać we wniosku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej numer rachunku banku, na jaki ma być przekazywane świadczenie.

Jaka jest wysokość okresowej emerytury kapitałowej?

W ustawie zapisano dokładny tryb obliczania emerytury kapitałowej. Wylicza się iloraz kwoty środków zaewidencjonowanych na subkoncie ustalonych na dzień, o którym mowa w art. 8 pkt 2 i średniego dalszego trwania życia wskazanego w art. 26 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wiek osoby ubezpieczonej w dniu przejścia na emeryturę, czyli w dniu, od którego zostanie ona przyznana, wyraża się w ukończonych latach i miesiącach. Prezes Głównego Urzędu statystycznego w Monitorze Polskim co roku ustala tablicę średniego dalszego trwania życia. Ogłaszana jest ona raz do roku.

Okresowa emerytura kapitałowa podlega corocznej waloryzacji na zasadach i w trybie określonych dla emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zasady wypłaty emerytury kapitałowej

Prawo do emerytury kapitałowej oraz jej wysokość ustala Zakład Ubezpieczeń Społecznych. ZUS wydaje decyzję w tej sprawie, na podstawie wniosku złożonego przez członka otwartego funduszu emerytalnego. Za każdym razem, gdy wypłacana jest odpowiednia kwota okresowej emerytury kapitałowej, automatycznie zmniejszeniu ulega stan subkonta ubezpieczonego.

Kiedy nie przysługuje takie świadczenie?

Nie każda kobieta w wieku 60 lat ma prawo do okresowej emerytury kapitałowej, nawet przy odkładaniu pieniędzy w OFE. Nie będzie możliwości wypłaty takiego świadczenia, jeśli kwota środków zgromadzonych na rachunku członka OFE, ustalona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura, jest niższa od 20-krotności kwoty dodatku pielęgnacyjnego. Wówczas OFE przekazuje środki zgromadzone na rachunku członka OFE do funduszu emerytalnego ZUS. Środki te są ewidencjonowane na koncie konkretnej osoby ubezpieczonej i traktowane tak samo jak składka na ubezpieczenie emerytalne, na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura ustalana na nowych zasadach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Powiększają one kwotę składek, które stanowią podstawę obliczania takiej emerytury.

Jeśli kwota na subkoncie w ZUS jest niższa niż 20-krotność dodatku pielęgnacyjnego, czyli w 2022 roku będzie to iloczyn 20x239,66 zł, tj. dokładnie 4793,20 zł, wówczas danej osobie nie będzie przysługiwała okresowa emerytura kapitałowa.

Wygaśnięcie prawa do okresowej emerytury - przy emeryturze docelowej

Prawo do okresowej emerytury kapitałowej nie trwa cały czas. Podlega ono wygaśnięciu, a następuje to z dniem poprzedzającym dzień, w którym uprawniona do świadczenia ukończy wiek właściwy dla wieku emerytalnego mężczyzny, czyli 65. rok życia. Pozostałe do tego czasu na subkoncie środki będą służyły do ponownego ustalenia emerytury. Wysokość świadczenia określanego w takim trybie nie może być niższa od wysokości dotychczas pobieranej emerytury z FUS wraz z okresową emeryturą kapitałową.

Dodatkowo, prawo to wygasa w przypadku śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego lub w przypadku wyczerpania środków zaewidencjonowanych na subkoncie.

W trakcie wypłacania okresowej emerytury kapitałowej subkonto ubezpieczonej kobiety pozostaje aktywne i mają do niego zastosowanie zasady dotyczące dziedziczenia środków z subkonta przez spadkobierców, jeśli doszłoby do śmierci ubezpieczonej.

Zawieszenie emerytury kapitałowej

Należy liczyć się z tym, że kobiety, które bezpośrednio przed dniem, w którym nabyły prawo do emerytury kapitałowej, będą zatrudnione, nie mogą liczyć na świadczenie, ponieważ wypłata ich emerytury będzie zawieszona. Dopiero wtedy, gdy dana osoba uprawniona do otrzymania okresowej emerytury kapitałowej złoży wniosek o podjęcie jej oraz dokument potwierdzający rozwiązanie stosunku pracy, może liczyć na wypłatę takiego świadczenia.