Podmiot zobowiązany solidarnie do zapłaty podatku - czyli jak wypełnić druk PCC-3 po zakupie samochodu
Z bazy danych Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców wynika, że liczba zarejestrowanych aut osobowych oraz dostawczych o DMC do 3,5 tony była mniejsza w listopadzie 2021 roku w stosunku do analogicznego okresu 2020 roku. Jednak skumulowana liczba rejestracji w ciągu 11 miesięcy 2021 roku była wyższa niż rok wcześniej. Każda osoba, która kupuje auto – czy to nowe, czy używane – musi je zarejestrować i ubezpieczyć, a także dopełnić obowiązków podatkowych. Jak to wygląda w praktyce?
Wybór auta i umowa przy zakupie samochodu
Kiedy już omówimy ze sprzedającym warunki zakupu auta, powinniśmy podpisać umowę kupna sprzedaży. Możemy skorzystać z gotowych wzorców, samodzielnie ją napisać lub podpisać wzorzec przedstawiony przez sprzedawcę. Taka umowa powinna zawierać następujące elementy:
- data i miejsce zawarcia,
- oznaczenie stron,
- opis przedmiotu transakcji, w tym marka, model, rok produkcji pojazdu, data pierwszej rejestracji, numer nadwozia, numer rejestracyjny, numer karty pojazdu (jeśli została wydana), przebieg itp.,
- ustalona cena,
- data przekazania pojazdu kupującemu,
- wskazanie, która ze stron ponosi koszty zawarcia umowy,
- oświadczenie kupującego o zaznajomieniu się ze stanem technicznym pojazdu i brakiem zastrzeżeń do niego,
- podpisy stron.
Z chwilą podpisania umowy kupna-sprzedaży auta zarówno sprzedający, jak i kupujący mają pewne obowiązki do dopełnienia.
Obowiązki sprzedającego auto
Jeśli sprzedaliśmy samochód, musimy zawiadomić o transakcji wydział komunikacji oraz towarzystwo ubezpieczeniowe, w którym mieliśmy wykupione OC pojazdu. Na poinformowanie wydziału komunikacji o zbyciu pojazdu mamy 30 dni od zawarcia umowy. Jeśli tego nie zrobimy, możemy zostać obciążeni karą finansową w wysokości od 200 zł do 1000 zł.
Do powiadomienia o zbyciu pojazdu jest potrzebny tylko prosty formularz, który pobierzemy ze strony wydziału komunikacji urzędu. Załącznikiem do takiego pisma może być kopia umowy kupna-sprzedaży.
O sprzedaży powinniśmy poinformować też firmę ubezpieczeniową, która wtedy nie przedłuża na kolejny rok polisy, jeśli wkrótce mija czas jej obowiązywania. O płatność kolejnej raty zwróci się nie do byłego, ale do nowego właściciela. Pamiętajmy, że do dnia zgłoszenia sprzedaży auta odpowiadamy solidarnie z nabywcą za zapłatę zaległej składki. Zgłoszenia zbycia ubezpieczycielowi powinniśmy dokonać w ciągu 14 dni, licząc od dnia sprzedaży pojazdu.
Obowiązki kupującego pojazd
Jako nabywcy pojazdu mamy obowiązek jego zarejestrowania w wydziale komunikacji właściwym ze względu na nasze miejsce zamieszkania. Do rejestracji potrzebujemy wniosku wraz z załącznikami, takimi jak:
- dowód własności pojazdu – umowa kupna-sprzedaży,
- dowód rejestracyjny z ważnym przeglądem technicznym,
- karta pojazdu (jeśli została wydana),
- dotychczasowe tablice rejestracyjne,
- dowód opłacenia ubezpieczenia OC,
- potwierdzenie dokonania niezbędnych opłat.
Rejestracji pojazdu dokonuje nowy właściciel lub współwłaściciele. Mamy na to 30 dni od dokonania zakupu, a za niezarejestrowanie samochodu możemy zostać obciążeni karą pieniężną w wysokości od 200 zł do 1000 zł.
Od momentu nabycia pojazdu jesteśmy zobowiązani do tego, by go ubezpieczyć i zachować ciągłość obowiązkowego OC komunikacyjnego. Sprzedający wraz z pojazdem musi przekazać polisę, ale ubezpieczyciel ma prawo do rekalkulacji składki i wezwania nas do dopłaty. Możemy również sami wypowiedzieć dotychczasową umowę OC oraz zawrzeć nową, pamiętając o tym, by nie doszło do przerwy w ochronie.
Kolejnym obowiązkiem kupującego auto jest zapłacenie podatku od czynności cywilnoprawnych – PCC, ale dotyczyć to będzie jedynie sytuacji, w której kupujemy samochód używany od osoby fizycznej lub od takiej osoby otrzymaliśmy auto w ramach umowy darowizny. Podatek od zakupu auta wynosi 2 proc. liczone od wartości pojazdu, a my mamy obowiązek go uiścić w ciągu 14 dni od zawarcia umowy kupna-sprzedaży i złożyć wraz z nim deklarację PCC-3.
Jak złożyć deklarację PCC-3 i opłacić podatek PCC?
Po dokonaniu zakupu używanego pojazdu od właściciela, który jest osobą fizyczną i prywatnie go sprzedawał, należy wypełnić druk PCC-3, zgodnie z obowiązkiem odprowadzenia podatku od czynności cywilnoprawnej w związku z zawarciem umowy kupna-sprzedaży. Następnie deklarację tę składasz we właściwym względem Twojego miejsca zamieszkania urzędzie skarbowym.
Druk formularza PCC-3 możesz uzyskać w urzędzie skarbowym, ale bez wychodzenia z domu możesz go pobrać z rządowego portalu podatkowego. Wydrukuj formularz i wypełnij go tradycyjnie, ręcznie lub skorzystaj z interaktywnego formularza online.
Deklaracja PCC-3 jest potrzebna dla opodatkowania zakupu auta od osoby fizycznej, zgodnie z zasadami określonymi w przepisach ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z 9 września 2000 roku. Druk zawiera następujące informacje:
- Identyfikator podatkowy podatnika – numer NIP lub PESEL,
- Data dokonania czynności, tj. okres rozliczeniowy,
- Nazwa i adres właściwego urzędu skarbowego,
- Czy druk jest deklaracją, czy korektą deklaracji,
- Dane osobowe kupującego,
- Czy samochód jest własnością jednej osoby, czy ma współwłaścicieli – w takiej sytuacji trzeba oznaczyć opcję „podmiot zobowiązany solidarnie do zapłaty podatku”,
- Aktualny adres zamieszkania podatnika.
- Przedmiot opodatkowania – umowa, zmiana umowy, orzeczenie sądu lub ugoda czy inne,
- Miejsce położenia rzeczy lub miejsce wykonywania prawa majątkowego – terytorium RP lub poza terytorium RP,
- Miejsce dokonania czynności cywilnoprawnej – terytorium RP lub poza terytorium RP,
- Określenie treści i przedmiotu czynności cywilnoprawnej,
- Kwota wynikająca z dokonanej czynności cywilnoprawnej,
- Wysokość podatku PCC – obliczona na podstawie kwoty uiszczonej tytułem zakupu auta.
E-deklarację PCC-3 możesz złożyć tylko wtedy, gdy dysponujesz kwalifikowalnym podpisem elektronicznym lub znasz dokładną kwotę przychodu z PIT z poprzedniego roku.
W przypadku gdy kupujemy pojazd nie sami, ale wraz z innymi osobami, które będą współwłaścicielami pojazdu, to w druku PCC-3 musimy oznaczyć właściciela oraz opcję „podmiot zobowiązany solidarnie do zapłaty podatku”. Każdy współwłaściciel będzie musiał wypełnić druk PCC-3/A, który dołącza się do PCC-3. Na podstawie deklaracji PCC-3 opłacany jest podatek do urzędu skarbowego.
Zwolnienie z podatku cywilnoprawnego przy kupnie samochodu
Podatku przy zakupie używanego auta od osoby fizycznej nie płacimy, jeśli wartość samochodu nie przekracza 1000 zł. Zwolniony z podatku od czynności cywilnoprawnych jest ponadto zakup samochodu na fakturę albo gdy jest on sprowadzany z zagranicy. Wszystko dlatego, że PCC dotyczy wyłącznie umów cywilnoprawnych zawartych tylko na terytorium Polski.
Nie ma konieczności opłacania tego podatku w przypadku, gdy kupujesz nowe auto z salonu, bo wówczas naliczany jest VAT. PCC nie będzie dotyczył zakupu samochodu od osoby, która prowadzi działalność gospodarczą albo jest osobą niepełnosprawną.
Przy darowiźnie samochodu z zapłaty podatku PCC-3 zwolnieni są całkowicie członkowie najbliższej rodziny darczyńcy. Trzeba jednak w takiej sytuacji złożyć do urzędu skarbowego druk SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od daty zawarcia umowy darowizny, w celu powiadomienia o niej fiskusa. W przypadku darowizn w obrębie najbliższej rodziny takiemu zgłoszeniu podlegają tylko te, których wartość przekracza w sumie 9637 zł od jednej osoby w ciągu pięciu kolejnych lat.
Do członków najbliższej rodziny zgodnie z przepisami podatkowymi wliczani są:
- współmałżonek,
- dzieci,
- wnukowie,
- prawnukowie,
- rodzice,
- dziadkowie,
- pradziadkowie,
- pasierb i pasierbica,
- rodzeństwo,
- macocha lub ojczym.
W przeciwnym wypadku trzeba nie tylko zgłosić darowiznę, ale w wielu przypadkach konieczne będzie zapłacenie PCC do urzędu skarbowego.
Ubezpieczenie OC nabywcy auta
W wyniku sprzedaży używanego auta dotychczasowy właściciel przekaże Ci swoje OC – może, ale nie musi ono być już w całości opłacone. Sprawdź, czy auto jest ubezpieczone, zanim podpiszesz umowę kupna-sprzedaży pojazdu. Zweryfikujesz to w Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym (UFG), za pośrednictwem strony internetowej. Wystarczy wpisać numer rejestracyjny kupowanego pojazdu lub numer VIN by dowiedzieć się, czy auto ma ważne OC i w jakiej firmie jest ono opłacone.
Gdy okaże się, że auto ma jeszcze ważne OC, kupujący może kontynuować korzystanie z ochrony ubezpieczeniowej zapewnionej przez dotychczasowego właściciela. Natomiast musimy pamiętać, że polisa OC w takiej sytuacji się nie przedłuży automatycznie. Trzeba pamiętać więc o konieczności zawarcia kolejnej umowy o komunikacyjne ubezpieczenie OC.
W wyliczeniu wysokości składki pomogą kalkulatory OC, dzięki któremu po wpisaniu najważniejszych parametrów dotyczących ubezpieczanego auta oraz kierowcy i przebiegu historii ubezpieczenia, od razu poznamy wysokość składki na OC. W UNIQA za wykupienie polisy OC w trybie online skorzystać możemy z atrakcyjnej, 15-procentowej zniżki na OC.
Utrzymanie ciągłości ochrony wynikającej z ubezpieczenia OC jest konieczne, by w przypadku kolizji to ubezpieczyciel pokrywał koszty odszkodowań wypłaconych poszkodowanym. Ważne jest to także i dlatego, że nawet jeden dzień przerwy w ubezpieczeniu OC powoduje nałożenie na właściciela pojazdu wysokich kar finansowych.