IKZE i IKE – wypłata środków z konta emerytalnego. Co trzeba wiedzieć, jaki podatek naliczony zostanie za wycofanie środków z IKE i IKZE przed czasem?
Oszczędzanie na emeryturę pozwoli przyszłym emerytom na uzupełnienia świadczenia, jakie będzie im wypłacane przez ZUS lub KRUS, czyli I filar systemu emerytalnego. II filarem są otwarte fundusze emerytalne, z których zgromadzone środki są przekazywane do ZUS na kilka lat przed przejściem na świadczenie. Natomiast III, dobrowolnym filarem systemu emerytalnego w Polsce są m.in. konta emerytalne – indywidualne konto emerytalne oraz indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego. Obie formy systematycznego oszczędzania wiążą się z wieloma korzyściami natury podatkowej. Zobacz, jak wygląda wypłata środków z takiego konta i jakie koszty mogą być z nią związane?
IKE i IKZE – formy oszczędzania na emeryturę
Każda osoba fizyczna, która ukończyła co najmniej 16 lat, ma możliwość oszczędzania w ramach III filaru i otwarcia indywidualnego konta emerytalnego, na którym będzie odkładać środki na przyszłą emeryturę. Może to zrobić w dwóch formach:
Zaletą oszczędzania na IKE i IKZE jest to, że pozwalają one na efektywne odkładanie pieniędzy i korzystanie ze zwolnienia z podatku od zysków kapitałowych, podatku dochodowego od osób fizycznych, a przy tym mają jasno zdefiniowane zasady dotyczące dziedziczenia środków zgromadzonych na obu typach rachunków.
Oszczędzanie na emeryturę w ramach IKZE
IKZE są częścią III filaru emerytalnego w Polsce od 2012 roku. Zachętą dla Polaków do oszczędzania w ramach takiego konta ma być to, że daje ono możliwość uzyskania ulgi podatkowej przy kolejnym rozliczeniu. Wszystko dlatego, że wpłaty dokonywane na IKZE podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w PIT. Wiąże się to z możliwością otrzymania pokaźnego zwrotu z urzędu skarbowego. Oczywiście, nie wszystkie wpłaty, a jedynie w ramach określonego limitu mogą podlegać odliczeniu. W 2022 roku ulga na IKZE wynosił 3411,07 zł.
Ponadto zaoszczędzone na IKZE środki nie są obciążone podatkiem od zysków kapitałowych, inaczej podatkiem Belki, w wysokości 19 proc., jak w przypadku innego rodzaju inwestycji.
Przy zakładaniu IKZE możesz zdecydować się na konto indywidualne, np. w UNIQA Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych, domu maklerskim czy w banku lub funduszu inwestycyjnym. IKZE oferuje różne formy gromadzenia środków, które z kolei zapewniają odmienną stopę zwrotu.
Czym jest IKE?
Oszczędzać na przyszłą emeryturę możesz także w ramach IKE. Istnieje ono od 2004 roku i pozwala, podobnie jak IKZE, na odkładanie funduszy w różny sposób. Także i w tym przypadku po spełnieniu warunków wynikających z ustawy nie płacisz podatku Belki od zysku. Jednak IKE nie zapewnia Ci od razu przy rozpoczęciu wpłat korzyści podatkowej. Dopiero przy wypłacie środków odczujesz brak podatku w wysokości 19 proc.
IKE otworzysz, jeśli masz co najmniej 16 lat i jesteś zatrudniony.
Limity wpłat na IKE i IKZE
Zarówno w przypadku konta IKE, jak i IKZE obowiązują pewne roczne limity wpłat środków finansowych. Na IKZE ograniczenie wynosi tyle, co 1,2-krotność prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego za dany rok – np. w 2022 r jest to 7106,40 zł. Osoby fizyczne zaś prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą mogą przelewać 1,8-krotność prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za dany rok, czyli w 2022 jest to 10 659,60 zł. Natomiast limit wpłat na IKE to 3-krotność takiego wynagrodzenia, czyli w 2022 roku 17 766 zł.
Wypłata środków z IKZE i IKE
Oszczędzając w IKZE, należy uzbroić się w cierpliwość, ponieważ dopiero po osiągnięciu 65 lat będziesz mógł podjąć swoje środki wraz z wypracowanym zarobkiem, bez podatku od zysków kapitałowych. Dodatkowym warunkiem jest to, że należy wpłacać na IKZE co najmniej przez 5 lat kalendarzowych.
Licz się z tym, że pomimo spełnienia obu wymogów, wypłata funduszy z IKZE objęta jest zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 10 proc. od zgromadzonej kwoty. W przypadku IKZE pobranie pieniędzy może być dokonane jedynie jednorazowo, a nie w ratach.
Sprawdź również, jak wygląda wypłata środków z indywidualnego konta emerytalnego. Jeśli nastąpi ona po ukończeniu przez oszczędzającego 60 lub 55 lat, jeżeli wcześniej uzyska on uprawnienia emerytalne, to korzyści podatkowe będą największe. Zostaniesz zwolniony z podatku od zysków kapitałowych, jeśli ponadto spełnisz jeden z poniższych warunków:
- Przelewałeś pieniądze na konto IKE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych.
- Dokonałeś ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed złożeniem dyspozycji o wypłatę środków.
Odebranie funduszy zgromadzonych na IKE może nastąpić w całości lub w częściach – w ustalonych ratach.
Jak wycofać wcześniej środki z IKZE i IKE?
Może się zdarzyć, że oszczędzając na przyszłą emeryturę na IKZE i IKE, będziesz potrzebować swoich pieniędzy. Możesz dokonać zwrotu środków przed czasem. Jeśli przedterminowo całkowicie lub częściowo wycofasz pieniądze z IKE, to musisz liczyć się z konsekwencjami w postaci uszczuplenia wypracowanego zysku o 19-procentowy podatek Belki.
Nie inaczej będzie w przypadku IKZE, ale wtedy zostanie wystawiony pit11, na podstawie którego rozliczysz się z US.. Taka transakcja będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym według obowiązującej skali podatkowej.
Dyspozycja zwrotu środków z IKE czy IKZE jest równoznaczne z tym, że likwidacji podlega dane konto emerytalne. Możesz jednak założyć kolejne IKE lub IKZE.
Wypłata odziedziczonych z IKE i IKZE środków
Środki gromadzone na IKE i IKZE są dziedziczone. Nie przepadają wraz ze śmiercią oszczędzającego.
Osoba dziedzicząca pieniądze z IKE może je wypłacić i będzie przy tym zwolniona z podatku od spadków i darowizn. Nie uiści też podatku dochodowego.
Z kolei odziedziczenie środków z IKZE pociąga za sobą konieczność uregulowania 10-procentowego, zryczałtowanego podatku dochodowego naliczanego od całości inwestycji. Nie ma za to podatku od spadków i darowizn.
