IKZE dla samozatrudnionych - wyższy limit wpłat na IKZE dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą
W 2021 roku do rejestru Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej złożono niespełna 295 tys. wniosków dotyczących chęci otwarcia własnej firmy. To o 12 proc. więcej niż rok wcześniej, co oznacza, że Polacy byli bardzo aktywni pod względem podejmowania pozarolniczej działalności. Samozatrudnieni, bo tak określani są przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową firmą, są grupą uprawnioną do zakładania IKZE, które mogą przynieść im wiele korzyści. Dlaczego? Co może zyskać osoba prowadząca pozarolniczą działalność dzięki zdecydowaniu się na założenie swojego IKZE?
Emerytura przedsiębiorcy – jaka będzie?
Po zakończeniu aktywności zawodowej i osiągnięciu wieku emerytalnego wszystkie osoby, które odprowadzały składki na ubezpieczenia społeczne do ZUS lub KRUS mogą liczyć na uzyskanie świadczenia emerytalnego lub rentowego. Uprawnienia emerytalne w Polsce nabywa się przede wszystkim wtedy, gdy osiągnie się powszechny wiek emerytalny. Dla kobiet wynosi on obecnie 60 lat, a dla mężczyzn 65 lat.
Składki emerytalne i rentowe odprowadzane są obowiązkowo przez przedsiębiorców, w tym samozatrudnionych. Warunkiem uzyskania przez nich emerytury jest osiągnięcie odpowiedniego wieku i odpowiednio wysokiego kapitału. W celu ograniczania kosztów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej właściciele jednoosobowej firmy zwykle opłacają możliwie jak najniższe składki na ZUS. W 2021 roku średnia wielkość składek na ubezpieczenia społeczne wynosiła w granicach 1300-1500 zł. Dlatego obliczana przez ZUS emerytura dla jednoosobowego przedsiębiorcy automatycznie będzie dosyć niska.
Średnia emerytura w Polsce w 2021 roku wynosiła 2500 zł brutto, a dla przedsiębiorców była jeszcze niższa. Na szczęście, zapobiegliwe osoby wiedzą, że warto jest dodatkowo, we własnym zakresie oszczędzać na przyszłe świadczenie.
Samozatrudnieni mogą zdecydować się na odkładanie pieniędzy w IKE lub IKZE. Nie mają oni jednak możliwości prowadzenia dla siebie PPK – pracowniczych planów kapitałowych.
IKE i IKZE dla przedsiębiorcy
Zarówno IKE, jak i IKZE zaliczane są do III filaru systemu emerytalnego. Są one formami oszczędzania na przyszłą emeryturę, dostępnymi nie tylko dla pracowników etatowych, ale i między innymi dla osób samozatrudnionych. IKE to indywidualne konta emerytalne, które zakładane są z myślą o oszczędzaniu na emeryturę już od 2004 roku. Dopiero 8 lat później dołączyły do nich indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego.
Na oba konta środki może wpłacać osoba w wieku co najmniej 16 lat, która pracuje lub wykonuje działalność gospodarczą. Dla nieletnich, od 16. do 18. roku życia, jest to możliwe, jeśli wykonują pracę w danym roku kalendarzowym na podstawie umowy o pracę. Natomiast pełnoletni mający własną, jednoosobową działalność gospodarczą w każdej chwili, zupełnie dobrowolnie mogą otworzyć dla siebie IKZE i IKE.
W przypadku IKZE oszczędzający może otrzymać dodatkową kwotę do swojej emerytury w momencie ukończenia 65. roku życia. Zapłaci wówczas jedynie zryczałtowany podatek w wysokości 10 proc. zysków z IKZE. Można też wcześniej zlikwidować swoje indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego, ale wówczas trzeba zapłacić podatek fiskusowi w wyższej wysokości.
Zachęta podatkowa do oszczędzania na IKZE dla przyszłych emerytów - ulga w PIT
IKZE istnieją w polskim systemie emerytalnym od stosunkowo niedawna. Zachętą do ich zakładania jest to, że pozwalają na korzystanie z ulgi podatkowej już w trakcie oszczędzania na przyszłą emeryturę. Co roku możesz odliczyć od podatku dochodowego, w ramach rocznej deklaracji PIT, kwotę wpłaconą na konto IKZE. Dzięki temu zmniejszasz należność podatkową wobec fiskusa w każdym roku oszczędzania na IKZE. Jednak nie jest tak, że możesz odprowadzać dowolne kwoty na IKZE. Są one uzależnione od górnych limitów wpłat na IKZE ustalanych co roku.
Ile wynosi limit wpłat na IKZE w 2022 roku dla samozatrudnionych?
Maksymalny roczny limit wpłat na IKZE ustalony został dla pracowników i samozatrudnionych oddzielnie. Wynosi on:
- 1,2-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego na dany rok – dla wszystkich posiadaczy kont IKZE prócz samozatrudnionych,
- 1,8-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego na dany rok – dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.
Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 5 listopada 2021 roku w sprawie wysokości kwoty wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego w roku 2022 suma przekazana na IKZE nie może być wyższa niż 7 106,40 zł. Jednak samozatrudnieni są inaczej traktowani przy ustalaniu ograniczeń wpłat na IKZE. W 2022 roku mogą oni przekazać na ten rachunek 10 659,60 zł.
W celu skorzystania z większego limitu wpłat na IKZE przedsiębiorca musi złożyć oświadczenie, w którym poinformuje instytucję finansową prowadzącą IKZE, że jako posiadacz takiego konta jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą we własnym imieniu. W przeciwnym wypadku będzie go obowiązywał niższy spośród dwóch wskazanych powyżej limitów.
Jakie zyski odnosi przedsiębiorca dzięki indywidualnemu kontu zabezpieczenia emerytalnego?
Przede wszystkim dzięki oszczędzaniu w ramach IKZE zyskujesz dodatkowe pieniądze na przyszłą emeryturę, które uzupełnią potencjalnie niskie świadczenie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Uzyskasz wypłatę z IKZE, która z pewnością podbuduje Twoje finanse jako seniora.
Warto też wspomnieć o zyskach podatkowych dla przedsiębiorcy wynikających z faktu założenia przez niego IKZE. W 2022 roku fiskus zwraca 12, 19 lub 32 proc. odłożonej kwoty w IKZE. Maksymalne obniżenie podatku dla osób w drugim progu podatkowym (32 proc.) może sięgnąć nawet 2274 zł. Możliwość korzystania z ulgi podatkowej na IKZE zachęca do jego posiadania, podobnie jak wyższy limit wpłat dla samozatrudnionych.
Ponadto środki zgromadzone na IKZE nie przepadają, jeśli nie dożyjesz momentu ich wypłaty po 65. roku życia. Podlegają one dziedziczeniu i wchodzą w skład masy spadkowej.
