Użyczenie samochodu – jak wpływa na ubezpieczenie OC?
Bezpłatne korzystanie z auta rodziców przez dziecko lub pożyczenie samochodu przyjacielowi na weekend to dosyć powszechne zjawisko. Jednak nie każdy właściciel pojazdu jest świadomy, że takie działanie nazywamy użyczeniem samochodu. Co w sytuacji, gdy biorący wyrządzi pojazdem szkodę - kto za to odpowiada? Jak wygląda kwestia ubezpieczenia OC? Na czym polega umowa użyczenia samochodu i co należy w niej zawrzeć?
Umowa użyczenia samochodu. Na czym polega użyczenie samochodu?
Umowę użyczenia samochodu reguluje art. 710 kodeksu cywilnego. Właściciel samochodu zobowiązuje się zezwolić drugiej stronie na nieodpłatne używanie pojazdu przez czas oznaczony lub nieoznaczony - ten akt woli może być uregulowany umową ustną bądź pisemną, w zależności od preferencji. Co powinna zawierać standardowa umowa bezpłatnego użyczenia samochodu w wersji pisemnej, zawierana pomiędzy osobami fizycznymi? Imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, PESEL oraz numer dokumentu tożsamości. Umowa powinna zawierać również opis pojazdu - nr rejestracyjny, rocznik, model, moc i pojemność silnika, a także kolor samochodu. W tego typu dokumencie należy wyszczególnić też wszystkie ewentualne wady, skazy, jakie posiada auto. Obie strony muszą ustalić również, jak długo będzie trwało użyczenie samochodu, czy będzie użytkowany tylko na terenie Polski, czy również poza krajem i np. informację o tym, że przebieg nie przekroczy danej wartości. Jeśli biorący planuje użyczać auto osobie trzeciej, musi skonsultować to z właścicielem samochodu (użyczającym) i również zawrzeć w umowie - warto doprecyzować tego typu kwestie, aby uniknąć w przyszłości nieporozumień.
Co dalej? Następnie samochód zostaje przekazany wraz z kluczykami i niezbędnymi dokumentami biorącemu. Po zakończeniu użyczenia auta biorący ma obowiązek zwrócić właścicielowi pojazd w stanie niepogorszonym. Osoba, która bierze samochód osobowy w użyczenie, musi korzystać z niego zgodnie z umową. W przeciwnym razie, jeśli uszkodzi pojazd lub narazi go na przypadkową utratę, będzie obarczona za to odpowiedzialnością (np. jeżeli kierowca zostawi otwarte drzwi i auto zostanie skradzione). Biorący auto w używanie ma obowiązek dokonywać wszelkich opłat związanych z eksploatacją pojazdu - m.in. płaci za paliwo, myjnię, ewentualne usterki. Warto wspomnieć, że umowa użyczenia samochodu nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Wiele osób zastanawia się, jak użyczenie samochodu wpływa na OC.
Użyczenie samochodu a kwestia ubezpieczenia OC
Trzeba podkreślić, że umowa ubezpieczenia OC (Odpowiedzialności Cywilnej) jest zawierana dla danego pojazdu, a nie właściciela. Co to oznacza? Nawet jeśli samochód będzie prowadzić osoba, do której prawnie nie należy pojazd (np. sąsiad, znajomy, który posiada upoważnienie do korzystania z samochodu na zasadzie użyczenia), w razie kolizji czy wypadku drogowego szkody, jakie poniesie poszkodowany, zostaną pokryte przez towarzystwo ubezpieczeniowe z OC właściciela auta (natomiast będzie on musiał z własnych środków opłacić wydatki związane z naprawą własnego, uszkodzonego pojazdu). Właściciel w kolejnym roku zapłaci też wyższą składkę OC, gdyż szkoda wpłynie negatywnie na historię ubezpieczenia. Kiedy odpowiedzialność finansową za szkodę może ponieść kierowca, który korzysta z użyczenia samochodu (jest stroną biorącą)? W sytuacji, w której podczas zdarzenia był pod wpływem alkoholu lub zbiegł z miejsca wypadku - co prawda ubezpieczyciel zapłaci za straty z polisy OC, ale zgodnie z prawem będzie wymagał od sprawcy pokrycia kosztu wypłaconego odszkodowania na zasadzie tzw. regresu ubezpieczeniowego (ta kwestia jest uregulowana w Ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych).
Użyczenie samochodu a współwłasność
Wielu rodziców użycza auto synowi lub córce bez zgłaszania tego faktu zakładowi ubezpieczeń. Trzeba jednak pamiętać, że jeżeli młody, niedoświadczony kierowca spowoduje kolizję lub wypadek drogowy, to ubezpieczyciel może dokonać rekalkulacji składki OC. Tak więc, jeśli często użyczamy samochód bliskim osobom z rodziny, warto rozważyć dopisanie ich jako współwłaścicieli do ubezpieczenia OC - ma to sens szczególnie w przypadku młodych kierowców, którzy od niedawna posiadają prawo jazdy. Oczywiście współwłasność pojazdu ma mocne i słabe strony (nie pozostaje bez wpływu na cenę ubezpieczenia OC). Jednak z pewnością to lepsze rozwiązanie pod względem finansowym niż zatajanie faktu o tym, że pojazd jest regularnie użyczany innym kierowcom.
Mimo że umowa użyczenia samochodu zwykle jest zawierana w formie ustnej, warto sporządzić ją na piśmie, szczególnie jeśli użyczamy auto osobie spoza rodziny (nie dziecku, a np. znajomemu z pracy) - w ten sposób zabezpieczymy swoje interesy i unikniemy przykrej niespodzianki przy odbiorze samochodu.
