Ograniczenia prędkości w Polsce – jakie są dopuszczalne przez znaki i przepisy Prawa o ruchu drogowym prędkości na polskich drogach w km/h?

Jakie ograniczenia prędkości mamy w Polsce? Znaki w terenie zabudowanym i poza strefą zamieszkania

Ograniczenia prędkości w naszym kraju uzależnione są od rodzaju zabudowań czy stanu nawierzchni. Są one ściśle określone w przepisach ruchu drogowego, a na trasach oznaczane znakami drogowymi - znak B-33.

Wszystkie limity dotyczące szybkości poruszania się samochodów osobowych, samochodów ciężarowych do 3,5 t i motocykli przedstawia tabela:

Zupełnie inne dozwolone prędkości obowiązują w obszarze, który jest zabudowanym i niezabudowanym dla samochodów osobowych z przyczepami i pojazdów ciężarowych. Są to:

Zdarza się jednak, że np. w terenie zamieszkałym, w uzasadnionych przypadkach, gdy np. jezdnia jest mocno uszkodzona, prędkość dopuszczalna może być inna - np. 30 km/h.

Skąd wiadomo, że kończy się strefa ograniczonej prędkości? Co odwołuje ograniczenia prędkości jazdy?

Warto wiedzieć, że ograniczenie prędkości dotyczące danej drogi, ustalone znakiem zakazu, może ulec zmianie. Istnieje kilka czynników, które mają na to wpływ. Są to:

• inny znak ograniczenia prędkości,
• znak „koniec zakazów”,
• koniec lub początek obszaru z zabudowaniami,
• koniec lub początek strefy zamieszkania,
• skrzyżowanie.

Wiele znaków lub ograniczeń obowiązuje właśnie do najbliższego skrzyżowania. Kierujący powinien upewnić się, czy rozwidlenie przed nim to rzeczywiście takie miejsce na drodze. Może się zdarzyć, że się rozpędzimy (myśląc, że dozwolona na tym odcinku prędkość została zwiększona), a okaże się, że nadal obowiązuje nas ograniczenia i dopuszczamy się przekroczenia dozwolonej prędkości.

Pamiętajmy, że im większa prędkość, tym dłuższa droga zatrzymania i większe ryzyko utraty panowania nad pojazdem, zwłaszcza przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych. Składa się na nią: czas reakcji kierowcy, zadziałanie układu hamulcowego i droga hamowania (odległość, którą pokonuje samochód od naciśnięcia hamulca do zatrzymania). Średnio czas reakcji kierowcy (= wciśnięcie pedału hamulca) na nieoczekiwane zdarzenie wynosi 1-2 sekundy. Dystans potrzebny do wyhamowania jest znacznie większy niż może się wydawać.

Czy wiesz, że..

• Jadąc w tempie 50 km/h potrzebujesz co najmniej 27 m, aby zatrzymać auto (na suchej nawierzchni asfaltowej)?
• Przy prędkości 60 km/h potrzebujesz co najmniej 36 m, żeby się zatrzymać?

W awaryjnej sytuacji wydłużenie drogi hamowania o kilka metrów to nierzadko różnica pomiędzy poważnym wypadkiem a zarysowanym zderzakiem! Piraci na drodze powodują wiele szkód. Dla nich ubezpieczenie OC jest droższe, ponieważ towarzystwo ubezpieczeniowe bierze pod uwagę historię przebiegu ich polisy. Sprawdź, jaką składkę wyliczy kalkulator OC dla danego kierowcy i pojazdu.

Od czego zależy długość drogi zatrzymania - jaka jest prędkość bezpieczna?

Droga zatrzymania zależy od wielu czynników:

• tempa jazdy;
• typu i stanu technicznego pojazdu;
• opon – stan zużycia bieżnika, dobranie do warunków, ciśnienie;
• stanu nawierzchni;
• czasu reakcji kierowcy (może zależeć od stanu zdrowia, wieku, doświadczenia, przyjmowanych leków, rozproszenia uwagi np. telefonem).

Pamiętaj, że nie wszystko jest w pełni pod naszą kontrolą. Pojazd podlega nieugiętym prawom fizyki. Jeśli dwa samochody poruszają się z prędkością różną o zaledwie 10 km/h – jeden jedzie 50 km/h, a drugi 60 km/h - i jednocześnie zaczynają hamować, np. przed przejściem dla pieszych, to kiedy pierwszy zatrzymuje się, ten drugi ciągle jedzie z prędkością 41 km/h. Taka prędkość może być śmiertelna dla pieszego.

W miastach kierowca często dostrzega pieszego na drodze dopiero około 36 metrów przed autem. Jadąc w tempie 60 km/h reakcja prowadzącego następuje po przejechaniu około 17 metrów, a odległość hamowania będzie wynosić następne około 19 metrów (przy suchej asfaltowej nawierzchni). Oznacza to, że kierowca nie uniknie kolizji z pieszym. Jak widać na poniższym wykresie, im większa jest prędkość pojazdu, tym trudniej jest uniknąć wypadku.

Jadąc z prędkością 75 km/h, reakcja kierowcy następuje po około 21 metrach (czas reakcji wynosi około jednej sekundy – w tym czasie samochód przejedzie około 21 m), a droga hamowania około 31 metrów. Samochód zatrzyma się po przejechaniu 52 metrów, co oznacza, że pieszy zostanie potrącony pojazdem jadącym z prędkością 53 km/h.

Przekroczenia prędkości w km/h są powszechne - sprawdź, dlaczego ustalane są limity prędkości w Polsce?

Aby lepiej zrozumieć, jak ważne i potrzebne są ograniczenia prędkości, zapoznaj się z poniższymi faktami na ich temat. 

• Jazda z dużą prędkością wymaga szczególnej uwagi w nocy. Jadąc z prędkością powyżej 70 km/h trudno uniknąć kolizji z przeszkodą, która nagle pojawi się w oświetlonym miejscu.
• Przy większej prędkości znacznie zawęża się nasze pole widzenia: jeśli przyjmiemy, że takie pole widzenia kierowcy jadącego z prędkością 40 km/h jest równe 100%, to przy prędkości 130 km/h jest zmniejszone do 30%. Wyższa prędkość = poważniejsze konsekwencje. Zderzenie identycznych pojazdów z takim samym drewnianym słupem z prędkością 50 km/h oraz z prędkością 90 km/h. 
• Infrastruktura może wręcz naprowadzać kierowców na właściwą prędkość przez tzw. drogi „samo-wyjaśniające” (self-explaining roads), które poprzez zastosowanie środków uspokojenia ruchu tj. wyniesione przejścia dla pieszych, przewężenia, separacja ruchu, progów zwalniających, skłaniają automatycznie kierowców co zmniejszenia prędkości.
• Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego wymaga podejścia systemowego. Oznacza to, że należy spojrzeć szerzej na cały system dróg, a nie tylko na asfalt, po którym jedziemy.
• Duża prędkość nie gwarantuje szybszego przejazdu z punktu A do B. Miasta są pełne przeszkód, świateł, dlatego lepiej jest utrzymać stabilną i bezpieczną szybkość. Dodatkowo zmniejszymy przez to spalanie. Pośpiech może kosztować czyjeś życie.

Nie ma wątpliwości, że nowe technologie w samochodach najnowszej generacji pomagają chronić życie, ale pasywne rozwiązania bezpieczeństwa (np. poduszki powietrzne, pasy bezpieczeństwa, zagłówki, foteliki samochodowe, laminowane przednie szyby) działają tylko wtedy, gdy są odpowiednio używane.

Nawet najlepsze technologie na razie nie potrafią powstrzymać innego samochodu od zderzenia z nami. W razie wypadku ochrona pojazdu może uratować nam życie, ale nadal jesteśmy narażeni na poważne obrażenia. Osoby niechronione karoserią samochodu, czyli piesi i rowerzyści, są narażeni na znacznie poważniejsze konsekwencje. Wprawdzie są już poduszki powietrzne dla pieszych wmontowane w maskę auta, jednak nawet tak nowoczesne rozwiązania działają tylko do pewnych prędkości.

Przestrzeganie limitów jest szalenie ważne, ponieważ ludzkie ciało jest bardzo delikatne. Aktualne narzędzia i wiedza dostępne dla biomechaniki (manekiny, modele, klasyfikacja obrażeń) nadal są jedynie próbą znalezienia odpowiedzi na procesy zachodzące z człowiekiem w trakcie wypadków. Podczas wypadku wszystkie narządy wewnętrzne człowieka doświadczają tak ogromnych przeciążeń i siły uderzenia, która może nawet zgniatać żebra, tętnice i powodować śmiertelne uszkodzenia.

Ograniczenia prędkości w Polsce są wyznaczane zgodnie z kategorią i funkcjonalnością drogi, otoczeniem i stanem infrastruktury. Wszyscy liderzy w bezpieczeństwie ruchu w Europie mają bardzo restrykcyjną penalizację za naruszenia limitów prędkości. Za to wypadki w tych krajach powodują mniej szkód, strat i dramatów, np. w Norwegii w 2015 roku nie zginęło ani jedno dziecko w takim zdarzeniu.

Jak bezpiecznie poruszać się po drodze z dopuszczalną prędkością?

Aby bezpiecznie poruszać się po polskich, jak i zagranicznych drogach, warto przestrzegać ograniczeń prędkości. Są one dostosowane do rodzaju nawierzchni, po której się poruszamy, a także najczęściej panujących warunków na danej drodze.

Musimy również pamiętać o zachowaniu dobrego stanu technicznego samochodu. Tylko wtedy będziemy mieli pewność, że w razie niespodziewanej sytuacji, szybko zareagujemy i zatrzymamy pojazd.

Ponadto warto wziąć pod uwagę, że na drodze nie jesteśmy sami. Prócz naszego pojazdu znajdują się również inne, a także piesi czy pozostali uczestnicy ruchu. Aby nie wyrządzić im krzywdy, należy przestrzegać ograniczeń prędkości, a także zasady ograniczonego zaufania.

Ograniczenia prędkości obowiązują każdego!  Jeśli je łamiesz, licz się z tym, że możesz nawet stracić prawo jazdy.