Rodzaje ubezpieczeń – które należy, a które warto wykupić?
Ubezpieczenia można podzielić na kilka grup, biorąc pod uwagę m.in. zakres ochrony, obowiązek korzystania i nie tylko. Posiadanie danej polisy powoduje, że w przypadkach określonych w ogólnych warunkach ubezpieczenia możesz otrzymać świadczenie od zakładu ubezpieczeń. Które ubezpieczenia warto wykupić, a które obowiązkowo powinieneś posiadać?
Rodzaje ubezpieczeń w Polsce
Pierwszego podziału ubezpieczeń dokonujemy, biorąc pod uwagę to, kto zapewnia ochronę:
- Ubezpieczenia społeczne – czyli powszechne, obowiązkowe, którymi objęci są wszyscy obywatele w Polsce. Ich celem jest zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego osobom, które w wyniku zdarzeń losowych nie są w stanie utrzymać się z własnej pracy. Mogą one być krótkoterminowe, długoterminowe i dożywotnie. Kiedy jesteś objęty tym ubezpieczeniem obowiązkowo, a kiedy możesz z niego skorzystać dobrowolnie? Jeśli wykonujesz umowę zlecenie, umowę agencyjną, umowę o świadczenie usług, prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą albo jesteś osobą duchowną, to obowiązkowe są w twoim przypadku ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, a chorobowe jest dobrowolne. W przypadku gdy jesteś pracownikiem obowiązują cię wszystkie cztery z wymienionych ubezpieczeń. Natomiast jeśli pobierasz zasiłek macierzyński, świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo jesteś członkiem rady nadzorczej i pobierasz z tego tytułu wynagrodzenie, to obowiązkowe są dla ciebie ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ale nie obejmują cię chorobowe i wypadkowe.
- Ubezpieczenia gospodarcze – czyli takie, które oferowane są przez towarzystwa ubezpieczeniowe. Ubezpieczonym stajesz się w momencie zawarcia umowy z danym zakładem ubezpieczeń. Do tej grupy należą m.in. ubezpieczenia posiadaczy pojazdów czy nieruchomości. Ochrona jest odpłatna. Towarzystwo wylicza składkę, która stanowi cenę ubezpieczenia. W zależności od rodzaju polisy może być ona inna.
Ubezpieczenia gospodarcze można podzielić na:
- Ubezpieczenia osobowe – przedmiotem ochrony w ich przypadku jest życie i zdrowie człowieka, a także jego zdolność do pracy. Istnieją różne rodzaje ubezpieczeń osobowych. Do tej grupy należy zaliczyć ubezpieczenie na życie, które zapewnia wsparcie finansowe dla bliskich ubezpieczonej osoby, która zmarła. Zawierając dodatkową umowę, można również uzyskać pomoc, jeśli ubezpieczony na skutek wypadku lub choroby nie będzie mógł wrócić do pracy. Kolejnym przykładem ubezpieczenia osobowego jest NNW, czyli ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków. W ramach ochrony ubezpieczyciel może wypłacić odszkodowanie w przypadku m.in. trwałego uszczerbku na zdrowiu.
- Ubezpieczenia majątkowe – w tym przypadku masz do czynienia z ochroną mienia. Ten rodzaj ubezpieczeń chroni cię przed ponoszeniem finansowej odpowiedzialności za szkody, które wyrządzisz poszkodowanym. Do ubezpieczeń majątkowych zaliczamy zarówno ubezpieczenia obowiązkowe, np. OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, jak i ubezpieczenia dobrowolne, np. OC w życiu prywatnym czy ubezpieczenie mieszkania.
Jeśli ochrona ubezpieczeniowa jest obowiązkowa, to oczywiście bezdyskusyjnie należy ją wykupić. Natomiast w przypadku polis dobrowolnych, warto przemyśleć, czy opłaca się skorzystać z danej ochrony. Najczęściej jednak zawarcie umowy jest najlepszym rozwiązaniem, gdyż w wielu przypadkach można dzięki temu uniknąć finansowych kosztów spowodowania szkód albo otrzymać od ubezpieczyciela świadczenie, dzięki któremu łatwiej sobie poradzisz z trudną sytuacją.
Ubezpieczenia komunikacyjne – rodzaje
Posiadacze pojazdów mechanicznych mogą skorzystać z wielu ubezpieczeń dobrowolnych i obowiązkowo powinni zawrzeć umowę komunikacyjnego OC. Oto polisy zaliczane do komunikacyjnych:
- OC – najpopularniejsza polisa w Polsce. Korzysta z niej około 24 mln posiadaczy pojazdów w naszym kraju. Taka ochrona ubezpieczeniowa jest obowiązkowa, ale mimo to nie wszyscy właściciele aut z niej korzystają. Nad spełnianiem obowiązku jej posiadania czuwa Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, który przy pomocy swoich narzędzi jest w stanie wskazywać nieubezpieczonych, bez konieczności bezpośredniej kontroli. Jeszcze kilka lat temu szacowano, że liczba osób niemających OC nie przekracza w Polsce 80–90 tys. pojazdów, tymczasem tylko w 2019 roku fundusz wysłał wezwanie do ponad 100 tys. posiadaczy aut, którzy nie zawarli umowy. Brak ochrony wiąże się z karami, których wysokość zależy od rodzaju pojazdu, czasu przerwy w OC oraz wysokości minimalnego wynagrodzenia w danym roku. Właściciel samochodu osobowego, który przez okres dłuższy niż 14 dni nie ma ubezpieczenia musi się liczyć z karą równą dwukrotności minimalnego wynagrodzenia. Warto mieć OC z tego względu, że jeśli spowodujesz szkodę, to ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie poszkodowanym. Ochrona jest bardzo szeroka i obejmuje nie tylko wypadki i kolizje, ale również zdarzenia, do których doszło podczas wsiadania i wysiadaniu z pojazdu, jego załadunku i rozładunku, a także w czasie zatrzymania, postoju i garażowania. Ustawa narzuca ubezpieczycielom minimalne sumy gwarancyjne, które wynoszą 5,21 mln euro dla szkód osobowych i 1,05 mln euro dla szkód majątkowych. Sumy te nie są górną granica odszkodowania dla jednego poszkodowanego, lecz dla wszystkich, którzy ponieśli szkody w danym zdarzeniu. Koszt takiej ochrony ubezpieczeniowej uzależniony jest od wielu czynników. Znaczenie ma m.in. wiek posiadacza pojazdu, historia przebiegu ubezpieczenia czy parametry auta.
- Autocasco – na dobrowolne AC decyduje się do 4 właściciel samochodu w Polsce. Zakres ochrony uzależniony jest od umowy zawartej pomiędzy towarzystwem ubezpieczeniowym a klientem. Ubezpieczenie może obejmować m.in. szkody spowodowane przez osoby trzecie, przez pożar, huragan, opady gradu, zderzenie ze zwierzęciem, ale również takie przypadki, gdy sam ponosisz winę za szkodę w pojeździe. Nie dla każdego auta można wykupić AC – znaczenie ma wiek samochodu. Towarzystwa określają, ile lat może maksymalnie mieć pojazd podlegający ubezpieczeniu. Ważnym ryzykiem, w przypadku którego autocasco zapewnia ochronę jest kradzież auta. Takie zdarzenie może narazić właściciela samochodu na ogromne koszty. Jeśli jednak zawrze on umowę ubezpieczenia autocasco, to nie musi być nimi obciążony.
- Assistance – kolejne bardzo popularne ubezpieczenie dobrowolne. Kiedy może się przydać? Wyobraź sobie, że wyjechałeś na wycieczkę z rodziną, a w środku nocy okazało się, że auto nie chce dalej jechać. Co wówczas zrobisz? Jak znajdziesz mechanika? W takich przypadkach nieocenioną pomocą jest assistance, o ile wykupisz odpowiedni wariant ochrony. Może on obejmować m.in. naprawę pojazdu ze względu na awarię lub wypadek, zapewnienie auta zastępczego, holowanie, noclegi dla kierowcy i pasażerów, pomoc przy wymianie koła, otwarciu zatrzaśniętych drzwi czy w przypadku, gdy zabraknie paliwa. Zwróć uwagę na to, jaki jest zakres terytorialny ubezpieczenia, jeśli potrzebujesz takiej ochrony również za granicą.
- NNW – nie jest ono dostępne wyłącznie dla posiadaczy pojazdów. Może z niego skorzystać prawie każdy. Mając je, możesz otrzymać odszkodowanie, jeśli na skutek wypadku odniesiesz trwały uszczerbek na zdrowiu. Jeżeli ubezpieczony poniesie śmierć, to odszkodowanie otrzymają jego bliscy. Plusem takiej ochrony jest to, że możesz zawrzeć wiele umów i jeśli dojdzie do zdarzenia objętego ubezpieczeniem, to masz prawo do odszkodowania z każdej polisy. Szczególną uwagę zwróć na sumę ubezpieczenia – im będzie ona wyższa, tym więcej zapłacisz za ochronę, ale również otrzymasz wyższe świadczenie.
Ubezpieczenie turystyczne
Kolejną bardzo popularną ochroną jest ubezpieczenie turystyczne. Wyjeżdżasz na wakacje? Nawet jeśli jedziesz z biurem podróży i ubezpieczenia masz w cenie, to i tak weź pod uwagę zakup dodatkowej, szerszej ochrony. Ubezpieczenie turystyczne chroni cię zarówno wtedy, kiedy podróżujesz po Polsce, jak i po innych krajach. Mając je, możesz otrzymać od ubezpieczyciela świadczenia, jeśli dojdzie do zdarzeń objętych ochroną. Chodzi tutaj m.in. o leczenie za granicą, powrót do Polski po wypadku, rehabilitację, skradziony bagaż czy opóźnienie samolotu. Wszystko zależy od tego, na jaki wariant ochrony się zdecydujesz. Bardzo ważnym zapisem w umowie są maksymalne wysokości świadczeń, w zależności od zdarzenia. Często ochrona, którą uzyskujesz w cenie wyjazdu zagranicznego nie jest wystarczająca i bardzo prawdopodobne, że i tak część kosztów np. leczenia będziesz musiał pokryć z własnych środków. Cena ubezpieczenia turystycznego na tygodniowy wyjazd zaczyna się od kilkudziesięciu złotych za osobę. Tymczasem znane są przypadki, kiedy sprowadzenie do kraju nieubezpieczonych turystów, którzy za granicą przeszli skomplikowane operacje, wiązało się z wydaniem setek tysięcy złotych.
Rodzaje ubezpieczeń na życie
Wybór odpowiedniej polisy na życie może być trudny, biorąc pod uwagę to, jak szeroka jest oferta. Dostępność poszczególnych ubezpieczeń uzależniona jest m.in. od twojego wieku. Oto rodzaje ubezpieczeń na życie:
- Indywidualne i grupowe – drugie z wymienionych dostępne są dla firm zatrudniających określoną liczbę pracowników. Umowę indywidualną możesz zawrzeć sam, ale też możesz to zrobić dla wielu osób. Zapewniają one ochronę na wypadek śmierci lub wybranych zdarzeń.
- Inwestycyjne – część wpłacanej składki jest inwestowana. Jest to umowa długoterminowa, zawierana najczęściej na wiele lat. Dzięki inwestowaniu można wypracować wyższą sumę ubezpieczenia i tym samym otrzymać wyższe świadczenie z polisy.
- Posagowe – łączy funkcję ochronną i oszczędnościową. Część środków trafia na konto polisowe, z którego zostaną one przekazane dziecku, kiedy skończy co najmniej 18 lat.
- Na życie i dożycie – to długoterminowa polisa o charakterze ochronnym i oszczędnościowym. Środki na niej zgromadzone są wypłacane ubezpieczonemu po zakończeniu umowy.
Nie są to wszystkie rodzaj ubezpieczeń. Istnieją także m.in. obowiązkowe ubezpieczenia dla wykonawców poszczególnych zawodów. W zdecydowanej większości przypadków warto zawrzeć umowę ubezpieczenia nawet wtedy, jeśli nie jest ona obowiązkowa. Może cię to uchronić przed finansowymi konsekwencjami zdarzeń, do których może dojść.