IKE – indywidualne konto emerytalne w praktyce

Definicję IKE znajdziesz w Ustawie o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego z 20 kwietnia 2004 roku. W art. 2 pkt 1 wskazano, że IKE to:

• wyodrębniony zapis w rejestrze uczestników funduszu inwestycyjnego,
• wyodrębniony rachunek papierów wartościowych,
• ·inny rachunek, na którym zapisywane są instrumenty finansowe niebędące papierami wartościowymi,
• rachunek pieniężny służący do obsługi takich rachunków w podmiocie prowadzącym działalność maklerską,
• wyodrębniony rachunek w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym,
• wyodrębniony rachunek bankowy w banku,
• wyodrębniony rachunek IKE w dobrowolnym funduszu emerytalnym, prowadzonym na zasadach określonych ustawą, a w zakresie w niej nieuregulowanym – na zasadach określonych w przepisach właściwych dla tych rachunków i rejestrów.

Upraszczając, IKE to instrument pozwalający na bezpieczne oszczędzanie na przyszłą emeryturę, a powierzenie instytucjom zarządzającym IKE swoich pieniędzy, w ramach obowiązujących limitów wpłat, powoduje, że możesz wypracować odpowiednią dla siebie stopę zwrotu.

Korzyścią wynikającą z dokonywania regularnych wpłat na IKE jest to, że dochody z takiego konta nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych czy podatkiem Belki, inaczej daniną od zysków kapitałowych. Warunkiem pozostaje jedynie to, by wypłata pieniędzy zgromadzonych na koncie w IKE została dokonana dopiero wtedy, gdy ukończysz 60 lub 55 lat, przy wcześniejszym nabyciu uprawnień emerytalnych.  

Podatek od zysku nie zostanie naliczony przy wypłacie w transzach lub całkowitej środków zgromadzonych na IKE, o ile spełniony zostanie jeden z wymogów:

• Wpłaty na IKE będą miały miejsce co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych.
• Ponad połowa wartości wpłat na IKE zostanie dokonana co najmniej 5 lat przed dniem złożenia przez oszczędzającego wniosku o wypłatę.

Roczny limit wpłat na IKE – ile wynosi?

Bez względu na to, z usług jakiej instytucji zarządzającej IKE korzystasz, zawsze każda z nich przyjmuje wpłaty pieniężne w granicach ustalonego limitu.

Obecnie na IKE co roku możesz przelać sumę odpowiadającą maksymalnie 3-krotności prognozowanego na dany rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Kwota ta co roku ulega zmianom, ale nie może być nigdy niższa od limitu wpłat na IKE z poprzedniego roku.

Wysokość wpłat przekazywanych na IKE w przypadku osób małoletnich ograniczona jest uzyskiwanym w danym roku dochodem z pracy.

Kto może oszczędzać na przyszłą emeryturę w ramach IKE?

Zgodnie z przepisami prawo do przelewania środków na IKE przysługuje w Polsce każdej osobie fizycznej i to niekoniecznie pełnoletniej. Może być to osoba nieletnia, w wieku od 16 do 18 lat, ale będzie miała ona ograniczone prawo do realizowania wpłat. Oszczędności małoletniego będą mogły trafić na IKE tylko w roku kalendarzowym, w którym uzyska on dochody z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę.

Na jednym IKE oszczędności gromadzi tylko jedna osoba, więc jest to konto indywidualne. Nie ma możliwości założenia np. jednego takiego rachunku dla małżonków.

Jak wybrać IKE?

Na polskim rynku finansowym nie brakuje podmiotów, które są uprawnione do prowadzenia IKE. W katalogu tym znajdują się:

• fundusze inwestycyjne – łącznie z otwartymi funduszami inwestycyjnymi i specjalistycznymi funduszami inwestycyjnymi otwartymi,
• podmioty prowadzące działalność maklerską, łącznie z domami maklerskimi oraz bankami, które prowadzą działalność maklerską,
• zakłady ubezpieczeń na życie, np. UNIQA,
• banki,
• dobrowolne fundusze emerytalne – od 1 stycznia 2012 roku.

Tym samym możemy śmiało powiedzieć, że konto IKE nie jest tylko kontem osobistym czy oszczędnościowym w banku, ale może mieć i inną formę, np.:

• konta maklerskiego,
• rachunku oszczędnościowego,
• inwestycji w fundusze prowadzone przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych,
• inwestycji w obligacje skarbowe.

IKE w formie rachunku maklerskiego

IKE może mieć formę konta maklerskiego i z pewnością taka inwestycja swoich środków finansowych może się w dłuższym czasie bardzo opłacić. Wszystko dlatego, że rynki kapitałowe mają potencjał do tego, byś mógł zarabiać pieniądze. Z drugiej strony taki wybór IKE polecany jest tym osobom, które mają odpowiednią wiedzę dotyczącą rynków tego rodzaju i czują się na siłach, by podejmować decyzje związane z kupnem i sprzedażą poszczególnych instrumentów finansowych na własną rękę.

IKE można otworzyć jako konto maklerskie i przelać na nie środki. Później dzięki wygodnym platformom inwestycyjnym można już inwestować. Na polskim rynku IKE w formie konta maklerskiego oferują różne domy i biura maklerskie:

• DM mBanku,
• DM BOŚ Banku,
• DM PKO BP,
• DM BPS,
• DM BDM,
• DM Santander,
• DM Noble Securities.

Przy wyborze IKE jako konta maklerskiego zwróć uwagę na to, jaką opłatę dom maklerski pobierze za prowadzenie rachunku i ile wynosi prowizja od obrotu akcjami. Jest to zwykle od 0,13 do 0,39 proc. minimum 3-10 zł od ich wartości. Nieco niższe prowizje domy maklerskie pobierają od obrotu obligacjami. Warto zobaczyć, czy makler daje dostęp do zagranicznych akcji i ETF-ów.

IKE prowadzone przez fundusze TFI

Jeśli wybierasz IKE opakowane w konto maklerskie, licz się z tym, że będziesz musiał poświęcić dużo czasu na samodzielny wybór spółek do swojego portfela. Możesz jednak zdać się na wiedzę i doświadczenie ekspertów, jeśli zdecydujesz się na IKE w formie gotowego produktu inwestycyjnego – funduszu TFI. Po założeniu konta w odpowiedniej instytucji, np. Pekao TFI, wpłacasz odpowiednią kwotę, jaką chcesz zainwestować w danym roku w jednostki uczestnictwa któregoś z funduszy. Wybierz subfundusz i zleć zakup jednostek uczestnictwa. W kolejnych latach możesz inwestować środki w ramach limitu IKE w nowe jednostki uczestnictwa lub zmienić fundusz na inny.

Szukając IKE jako funduszu TFI, zwróć uwagę na:

• liczbę subfunduszy do wyboru,
• wysokość minimalnej pierwszej wpłaty,
• wysokość opłaty za zarządzanie,
• wysokość opłaty za likwidację przed upływem 12 miesięcy,
• dotychczasowe wyniki funduszy.

IKE i IKZE w zakładzie ubezpieczeniowym

Dobrym pomysłem może być IKE w formie produktu ubezpieczeniowego. Przykładem jest oferta UNIQA, w przypadku której zakładasz IKE dla siebie i ponosisz niskie koszty zarządzania funduszami – są one niższe niż standardowe opłaty z tytułu takich inwestycji. Nie zapłacisz za założenie i zamknięcie indywidualnego konta emerytalnego, za zmianę i konwersję ani nie poniesiesz żadnych opłat manipulacyjnych. Możesz też otworzyć IKZE w tym samym zakładzie ubezpieczeniowym.

UNIQA oferuje IKE w ramach funduszu inwestycyjnego otwartego (FIO) lub specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego (SFIO).

Jak rozpocząć oszczędzanie na IKE?

Kiedy już zdecydujesz się na jeden z podmiotów zarządzających środkami z IKE klientów, możesz założyć tego rodzaju konto dla siebie. Musisz podpisać stosowną umowę o prowadzenie IKE z wybraną instytucją finansową. Zanim to zrobisz, złóż oświadczenie, że będziesz gromadzić oszczędności tylko na jednym IKE. Jeśli miałeś wcześniej inne IKE, powinieneś potwierdzić w oświadczeniu, że posiadasz już IKE prowadzone przez inną instytucję finansową, wraz ze wskazaniem jej nazwy, i podkreślić, że instytucja ta dokona wypłaty transferowej środków dotychczas zgromadzonych przez oszczędzającego na nowe konto IKE.

Instytucja finansowa, z którą zawierasz umowę o prowadzenie IKE, ma z kolei obowiązek poinformowania Cię o konsekwencjach, jakie grożą w przypadku podania nieprawdy lub zatajenia prawdy przy podpisywaniu oświadczeń i posiadaniu więcej niż jednego IKE.