Wypłata środków z IKE i IKZE - kiedy zwrot bez podatku?

IKE czy IKZE – poznaj różnice. Porównanie dwóch programów emerytalnych pozwoli Ci odpowiedzieć na pytanie: jak oszczędzać na emeryturę z IKE i IKZE?

Oszczędzanie na emeryturę pozwoli przyszłym emerytom na uzupełnienia świadczenia, jakie będzie im wypłacane przez ZUS lub KRUS, czyli I filaru systemu emerytalnego. II filarem są otwarte fundusze emerytalne, z których zgromadzone środki są przekazywane do ZUS na kilka lat przed przejściem na świadczenie. Natomiast III, dobrowolnym, są m.in. konta emerytalne – indywidualne konto emerytalne oraz indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego. Obie formy systematycznego oszczędzania wiążą się z korzyściami podatkowymi. Zobacz, jak wygląda wypłata środków z takiego konta i jakie koszty mogą być z nią związane? Czym różnią się IKZE i IKE?

NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE O WYPŁATACH Z IKZE

Oszczędzanie w III filarze systemu emerytalnego jest dobrowolne. Możesz więc, ale nie musisz podpisywać umowy o prowadzenie IKZE lub IKE. W obu przypadkach korzystasz z ulg podatkowych. Wpłacasz na takie konta oszczędzającego na IKZE i IKE środki, ale nie w dowolnej kwocie. Obowiązują limity wpłat. Do tego możliwa jest wypłata środków z IKE w ratach lub jednorazowo bez podatku od zysków kapitałowych.

Podatek zapłacisz, jeśli z konta IKZE lub IKE wypłacisz wcześniej swoje środki, do czego masz oczywiście prawo.

IKE I IKZE – FORMY OSZCZĘDZANIA NA EMERYTURĘ

Każda osoba fizyczna, która ukończyła co najmniej 16 lat, ma możliwość oszczędzania w ramach III filaru i otwarcia indywidualnego konta emerytalnego, na którym będzie odkładać środki na przyszłą emeryturę. Może to zrobić w dwóch formach:

IKE – indywidualnego konta emerytalnego,
IKZE – indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego.

Zaletą oszczędzania na IKE i IKZE jest to, że pozwalają one na efektywne odkładanie pieniędzy i korzystanie ze zwolnienia z podatku od zysków kapitałowych, podatku dochodowego od osób fizycznych. Ich atutem jest i to, że mają jasno zdefiniowane zasady dotyczące dziedziczenia środków zgromadzonych na obu typach rachunków.

OSZCZĘDZANIE NA EMERYTURĘ W RAMACH IKZE

IKZE - co to jest? Są one częścią III filaru emerytalnego w Polsce od 2012 roku. Zachętą dla Polaków do oszczędzania w ramach takiego konta jest możliwość uzyskania ulgi podatkowej przy kolejnym rozliczeniu. Wszystko dlatego, że wpłaty dokonywane na IKZE podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w PIT. Wiąże się to z możliwością otrzymania pokaźnego zwrotu z urzędu skarbowego. Oczywiście, nie wszystkie wpłaty, a jedynie w ramach określonego limitu mogą podlegać odliczeniu.

Ponadto zaoszczędzone na IKZE środki nie są obciążone podatkiem od zysków kapitałowych, inaczej podatkiem Belki, w wysokości 19 proc., jak w przypadku innych rodzajów inwestycji.

Zakładając IKZE, masz możliwość wyboru indywidualnego konta w różnych instytucjach, takich jak UNIQA Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych, dom maklerski, bank czy fundusz inwestycyjny. IKZE oferuje różne formy gromadzenia środków.

CZYM JEST IKE?

Oszczędzać na przyszłą emeryturę możesz także w ramach IKE. Istnieje ono od 2004 roku i pozwala, podobnie jak IKZE, na odkładanie funduszy w różny sposób. Także i w tym przypadku po spełnieniu warunków wynikających z ustawy nie płacisz podatku Belki od zysku. Jednak IKE nie zapewnia Ci od razu przy rozpoczęciu wpłat korzyści podatkowej. Dopiero przy wypłacie środków odczujesz brak 19 proc. podatku.

IKE - jak założyć? Możesz je otworzyć, jeśli masz co najmniej 16 lat.

ROCZNE LIMITY WPŁAT NA IKE CZY IKZE

Zarówno w przypadku konta IKE, jak i IKZE obowiązują pewne roczne limity wpłat środków finansowych. Na IKZE ograniczenie wynosi tyle, co:

1,2-krotność prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego za dany rok – np. w 2025 r. to 10 407,60 zł, a w 2024 r. było to 9 388,80 zł.
1,8-krotność prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za dany rok - dla osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą - w 2025 jest to 15 611,40 zł, a w 2024 r. było 14 083,20 zł.

Natomiast limit wpłat na IKE wynosi 3-krotność takiego wynagrodzenia. W 2022 roku było to 17 766 zł, w 2023 roku 20 805 zł, w 2024 r. do 23 472 zł, zaś w 2025 roku limit ten wzrósł do 26 019 zł.

WYPŁATA ŚRODKÓW W PRZYPADKU IKZE I KONTA IKE

Oszczędzając w IKZE, należy uzbroić się w cierpliwość, ponieważ dopiero po osiągnięciu 65 lat możesz podjąć swoje środki wraz z wypracowanym zarobkiem, bez podatku od zysków kapitałowych. Dodatkowym warunkiem jest to, że należy dokonywać wpłat przez co najmniej 5 lat kalendarzowych.

Licz się z tym, że pomimo spełnienia obu wymogów, wypłata funduszy z IKZE objęta jest zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 10 proc. od zgromadzonej kwoty.

Sprawdź również, jak wygląda wypłata z indywidualnego konta emerytalnego (z IKE). Jeśli nastąpi po ukończeniu przez oszczędzającego 60 lub 55 lat (jeżeli wcześniej uzyska on uprawnienia emerytalne), to korzyści podatkowe będą największe. Zostaniesz całkowicie zwolniony z podatku od zysków kapitałowych, jeśli ponadto spełnisz jeden z poniższych warunków:

Przelewałeś pieniądze na konto IKE co najmniej w 5. dowolnych latach kalendarzowych.
Dokonałeś ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed złożeniem dyspozycji o wypłatę środków.

Wypłata funduszy zgromadzonych na IKE może nastąpić w całości lub w częściach – w ustalonych ratach.

Przykład wypłaty środków z konta IKZE

Pani Krystyna przez 4 lata regularnie odprowadzała składki na IKZE. W wieku 65 lat, przekonana o spełnieniu wszystkich warunków, złożyła wniosek o wypłatę środków. Dopiero podczas procesu weryfikacji dowiedziała się, że musi poczekać jeszcze rok, aby spełnić wymóg minimalnego 5-letniego okresu oszczędzania.

JAK DOKONAĆ WCZEŚNIEJSZEJ WYPŁATY Z KONT EMERYTALNYCH - IKE LUB IKZE?

Może się zdarzyć, że oszczędzając na przyszłą emeryturę na IKZE i IKE, wcześniejsza wypłata będzie Ci potrzebna np. na leczenie. Możesz wypłacić swoje pieniądze wcześniej niż po osiągnięciu 65 lat lub wieku emerytalnego. Masz prawo dokonać zwrotu pieniędzy przed czasem. Jeśli przedterminowo całkowicie lub częściowo wycofasz je z IKE, to musisz liczyć się z konsekwencjami w postaci uszczuplenia wypracowanego zysku o 19-procentowy podatek Belki.

Nie inaczej będzie w przypadku IKZE, ale wtedy zostanie wystawiony PIT11, na podstawie którego rozliczysz się z US. Taka transakcja będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Dlatego zastanów się, czy rzeczywiście niezbędna będzie dla Ciebie wcześniejsza wypłata środków zgromadzonych na IKZE czy IKE.

Dyspozycja zwrotu z IKE czy IKZE jest równoznaczne z tym, że likwidacji podlega dane konto emerytalne. Możesz jednak założyć kolejne IKE lub IKZE.

WYPŁATA ODZIEDZICZONYCH Z IKE I IKZE ŚRODKÓW

Środki gromadzone na IKE i IKZE są dziedziczone. Nie przepadają wraz ze śmiercią oszczędzającego, ale podlegają wypłacie w ratach lub w całości.

Osoba dziedzicząca pieniądze z IKE może je wypłacić i będzie przy tym zwolniona z podatku od spadków i darowizn. Nie uiści też podatku dochodowego.

Z kolei odziedziczenie środków z IKZE pociąga za sobą konieczność uregulowania 10-procentowego, zryczałtowanego podatku dochodowego, naliczanego od całości inwestycji. Nie ma za to podatku od spadków i darowizn.

PORÓWNANIE IKE I IKZE – RÓŻNICE I PODOBIEŃSTWA INDYWIDUALNYCH KONT EMERYTALNYCH

IKE czy IKZE można założyć już w wieku 16 lat, o ile uzyskujesz dochody z umowy o pracę. Po ukończeniu 18 roku życia takiego wymogu już nie ma.

Zarówno wpłaty na IKE, jak i wpłaty na IKZE mają inne limity kwotowe. Różnica tkwi również w korzyściach podatkowych. Jeśli chodzi o IKE, to oszczędzane na koncie emerytalnym pieniądze mogą być zwolnione od podatku dochodowego i podatku od zysków kapitałowych. Będzie tak, jeśli wypłata środków nastąpi po ukończeniu 60 roku życia i spełnieniu warunku wpłacania pieniędzy przez co najmniej 5 lat lub wpłacenia połowy wartości wpłat wcześniej niż na 5 lat przed zamiarem wypłacenia oszczędności z IKE.

Wypłata z IKZE może być dokonana bez podatku Belki po 65 roku życia, ale trzeba liczyć się z tym, że zostaniesz obciążony zryczałtowanym podatkiem w wysokości 10 proc. Za to już od początku oszczędzania korzystasz z ulgi podatkowej w PIT, czego nie masz w przypadku IKE.