Przepięcie elektryczne w mieszkaniu - czym jest, jak się chronić?
Przepięcia elektryczne w mieszkaniach zdarzają się bardzo często. Ich przyczyny mogą być różne, np. uszkodzenie instalacji elektrycznej znajdującej się w nieruchomości, burza lub nagły wzrost napięcia w sieci. Koszt wymiany zniszczonych w ten sposób urządzeń może nadszarpnąć domowy budżet. Chociaż dokonywanie regularnych przeglądów instalacji jest ważne z perspektywy zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańcom, to jednak nie zawsze pozwala zabezpieczyć się przed skutkami przepięcia. Sprawdź, jak dbać o domową instalację i jak działa ubezpieczenie od przepięć.
Czym jest przepięcie elektryczne?
Większość urządzeń elektrycznych, z których na co dzień korzystamy w naszych domach, jest zasilana prądem o stałej mocy, wynoszącej 230 V. Niekiedy w sieci dochodzi jednak do nagłego skoku napięcia. Jego przyczyną może być awaria u dostawcy energii, zwarcie w instalacji czy uderzenie pioruna. Krótkotrwały wzrost napięcia jest nazywany właśnie przepięciem elektrycznym.
Warto pamiętać, że drobne wahania napięcia są zjawiskiem naturalnym. Z tego względu większość urządzeń elektrycznych posiada tzw. wytrzymałość udarową wynoszącą ok. 1,5 kV. Jeżeli jednak moc prądu znacząco wzrośnie, istnieje ryzyko, że dojdzie do poważnej awarii urządzenia.
Przepięcia można podzielić na dwie kategorie:
- wewnętrzne,
- atmosferyczne.
Źródłem tych pierwszych jest domowa sieć elektryczna. Rodzaje przepięć zaliczanych do tej grupy to:
- przepięcia łączeniowe, do których dochodzi podczas wyłączania i włączania linii, a także w trakcie automatycznej likwidacji zwarć,
- przepięcia dorywcze, wynikające z nagłych zmian obciążenia,
- przepięcia zwarciowe wynikające ze zwarć w instalacji elektrycznej.
Z kolei przepięcia atmosferyczne są efektem wyładowań pioruna.
Objawy przepięcia
Przepięcia w sieci, które wynika z błędu po stronie dostawcy energii elektrycznej, nie da się przewidzieć. Z ryzykiem skoku napięcia w sieci należy natomiast liczyć się podczas burzy z gwałtownymi wyładowaniami. Właśnie dlatego, gdy na niebie pojawią się pioruny, warto wyjąć wtyczki urządzeń elektrycznych z gniazdek. Jak natomiast rozpoznać zwarcie w instalacji elektrycznej w domu? Objawy, które powinny Cię zaniepokoić to:
- problemy z pracą bezpieczników (wybijanie korków),
- iskrzenie w gniazdku.
Do zwarcia w instalacji może dojść także wtedy, gdy kable są stare, pozbawione izolacji, a przez to nie są należycie zabezpieczone przed wilgocią.
Ochrona przed przepięciami – przegląd dostępnych rozwiązań
W wielu przedsiębiorstwach, a także w szpitalach instalowane są specjalne zabezpieczenia przepięciowe, które chronią urządzenia elektryczne przed wzrostem napięcia. Chociaż takie systemy nie należą do najtańszych, to jednak coraz więcej osób decyduje się założyć je także we własnym domu. By zabezpieczyć się przed przepięciem, które jest skutkiem wyładowań atmosferycznych, można zdecydować się na montaż tzw. piorunochronu. Tą nazwą określa się instalację zewnętrzną, która znajduje się na dachu budynku wraz z pionowymi zwodami, które pozwalają na uziemienie energii elektrycznej. Innym rozwiązaniem są ochronniki przeciwprzepięciowe i aparaty elektryczne montowane w sieci domowej. Zabezpieczają instalacje elektryczne przed przepięciami.
Dobrym pomysłem jest także wykorzystanie takich rozwiązań, jak listwa antyprzepięciowa. Chociaż urządzenie wyglądem przypomina gniazdko lub przedłużacz, to jednak jest wyposażone w wiele zabezpieczeń, pozwalających odciąć zasilanie, gdy zostanie wykryty niebezpieczny skok napięcia. Zaletą tych rozwiązań jest łatwość ich zastosowania - ogranicznik przepięć do gniazdka należy po prostu wpiąć do kontaktu, zaś do niego podłączyć urządzenie elektryczne. Warto jednak pamiętać, że takie rozwiązania nie uchronią sprzętów przed dużym skokiem napięcia. Dlatego najlepiej stosować kilka rozwiązań łącznie, np. ochronniki przeciwprzepięciowe i zabezpieczenia przepięciowe do gniazdka.
Zwarcie elektryczne w domu – kiedy przysługuje odszkodowanie?
Jeżeli w wyniku błędu dostawcy energii w sieci domowej wystąpiło przepięcie, odszkodowanie za zniszczony sprzęt może zostać wypłacone przez firmę dostarczającą prąd. W tym celu należy złożyć wniosek z żądaniem wypłacenia rekompensaty, w którym zostaną opisane straty, do jakich doszło w wyniku przepięcia. Procedura likwidacji szkody przez dostawcę energii jest jednak czasochłonna. Zanim otrzymasz odszkodowanie, dostawca przeprowadzi kontrolę, podczas której sprawdzi, czy w sieci występowały skoki napięcia. Może także przysłać ekspertów, którzy sprawdzą zabezpieczenia instalacji elektrycznej w domu oraz ocenią szkody. Jeżeli dostawca nie uzna swojej winy, najpewniej konieczne będzie wniesienie sprawy do sądu, co jeszcze bardziej wydłuży czas związany z likwidacją szkody. Nic dziwnego, że na skorzystanie z takiej możliwości decyduje się niewiele osób.
Rekompensatę za straty powstałe w wyniku przepięcia może wypłacić także ubezpieczyciel, u którego posiadasz ubezpieczenie domu lub mieszkania z odpowiednim rozszerzeniem. Na rynku dostępne są ubezpieczenia na wypadek ryzyka, jakim jest przepięcie elektryczne. Odszkodowanie w większości towarzystw przysługuje niezależnie od tego, czy przyczyną było uderzenie pioruna czy błąd dostawcy energii. Ubezpieczenie od przepięć ma kilka istotnych zalet. Za jego pomocą można chronić nie tylko ruchomości domowe (wolnostojące urządzenia elektryczne), lecz także stałe elementy domu i mieszkania, ogrodzenia czy garażu. Warto pamiętać też o tym, że procedura likwidacji szkody u ubezpieczyciela jest szybsza i mniej skomplikowana niż w przypadku odszkodowania, które ma wypłacić dostawca energii.
