Konfiskata auta za alkohol – nowe przepisy i nowe kary dla pijanych kierowców

Pijany kierowca – jazda pod wpływem alkoholu i w stanie nietrzeźwości

Artykuł 178a. § 1 Kodeksu karnego stanowi, że kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości jest więc przestępstwem, karanym na mocy Kodeksu karnego. Jednak gdzie jest granica między przestępstwem a wykroczeniem przy jeździe po alkoholu?

Stan po użyciu alkoholu czy też stan wskazujący na spożycie alkoholu jest wtedy, gdy kierowca ma od 0,2 do 0,5 promila we krwi lub od 0,1 mg do 0,25 mg/dm3 wydychanego powietrza.

Jeśli z kolei badanie trzeźwości kierowcy wykaże wynik wyższy niż 0,5 promila alkoholu we krwi, lub 0,25 mg/dm3 w wydychanym powietrzu, mówi się już o stanie nietrzeźwości.

Nowe przepisy Kodeksu karnego – konfiskata auta po alkoholu

14 marca 2024 roku weszła w życie nowelizacja Kodeksu karnego. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku po zmianach uwzględnia nowe kary dla pijanych kierowców. Artykuł 44b stanowi, że sąd może orzec przepadek samochodu w razie popełnienia przestępstwa polegającego na kierowaniu autem w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, niezależnie od kary pozbawienia wolności do lat 3.

Przepadek zostanie orzeczony przez sąd, jeśli zawartość alkoholu w organizmie pijanego kierowcy była wyższa niż 1,5 promila we krwi lub 0,75 mg/dm3 w wydychanym powietrzu albo prowadziła do takiego stężenia.

Konfiskata samochodu po alkoholu – czy zawsze będzie realizowana?

Niekoniecznie w każdym przypadku sąd orzeknie przepadek pojazdu. Może odstąpić od takiego orzekania, jeśli zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.

Jeśli pijany kierowca prowadził auto innego właściciela, to orzeczenie przepadku może nie być możliwe. Ustawodawca przewidział taką sytuację. Sąd może orzec przepadek równowartości samochodu, jeśli w czasie jazdy pod wpływem alkoholu pojazd:

• nie stanowił wyłącznej własności sprawcy
• po popełnieniu przestępstwa został on zbyty, darowany lub ukryty.

Za równowartość pojazdu uznaje się wartość określoną w polisie AC na rok, w którym popełniono przestępstwo. Jeśli samochód nie był objęty tym ubezpieczeniem, przyjmuje się dla ustalenia kwoty przepadku równowartości pojazdu średnią wartość rynkową po uwzględnieniu:

• marki,
• modelu,
• roku produkcji,
• typu nadwozia,
• rodzaju napędu i silnika,
• pojemności lub mocy silnika,
• przybliżonego przebiegu.

Jeśli ustalenie średniej wartości rynkowej auta odpowiadającego pojazdowi, którym poruszał się pijany kierowca, nie jest możliwe ze względu na szczególne jego cechy, zasięga się opinii biegłego.

Dodatkowo Kodeks karny uwzględnia przypadek, kiedy kierowca prowadził po alkoholu samochód, który nie był jego własnością, a jednocześnie wykonywał czynności zawodowe lub służbowe z jego użyciem. Wtedy sąd nie orzeka przepadku pojazdu mechanicznego ani przepadku równowartości jego wartości. Orzeknie jednak nawiązkę w wysokości co najmniej 5000 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Sąd nie odbierze samochodu nawet po złapaniu kierowcy po pijanemu ani nie orzeknie przepadku równowartości samochodu, jeśli orzeczenie przepadku jest niemożliwe lub niecelowe z uwagi na utratę auta przez sprawcę, zniszczenie lub znaczne uszkodzenie. Konfiskata nie jest więc dokonywana zawsze.

Jakie są kary za jazdę po spożyciu alkoholu?

Zgodnie z art. 87 Kodeksu wykroczeń w sytuacji jazdy pod wpływem alkoholu czy po spożyciu alkoholu kierowca popełnia wykroczenie, które podlega karze aresztu albo grzywnie w wysokości co najmniej 2500 zł. Poza tym sąd może zdecydować o zakazie prowadzenie pojazdów na okres od 6 miesięcy do 3 lat. Kierowa otrzyma również 15 punktów karnych.

Q&A

Czy policja ma prawo zabrać samochód?

Pomimo faktu, że od 14 marca 2024 roku obowiązują przepisy wskazujące na to, że Policja może dokonać zarekwirowania samochodu pijanego kierowcy, to w praktyce dopiero sąd będzie mógł orzec przepadek mienia.

W jakich krajach obowiązuje konfiskata samochodu?

W wielu krajach w Europie stosowana jest konfiskata samochodu za rażące łamanie przepisów drogowych, również za jazdę pod wpływem alkoholu. Między innymi w Szwajcarii kierowca straci auto, jeśli w jego krwi wykryte zostanie ponad 0,5 promila alkoholu. Trzeba być jednak właścicielem pojazdu. Podobnie jest we Francji. We Włoszech natomiast aż 3,15 promila alkoholu we krwi wykryte podczas kontroli może prowadzić do konfiskaty samochodu.

W Austrii konfiskata samochodu to kara za jazdę bez prawa jazdy. W niektórych krajach pojazd można stracić za brak polisy. W Niemczech kara za jazdę bez ubezpieczenia to utrata samochodu.

W Danii nakładana może być kara za przekroczenie prędkości podwójnie, powyżej ograniczenia do 50 km/h. Mając 2 promile alkoholu we krwi, w tym kraju także stracisz samochód.

Czy po jeździe po pijanemu zabierają samochód?

Tak, Policja nie może dopuścić do tego, by pijany kierowca kontynuował jazdę samochodem. Pojazd przekazany może być osobie bliskiej, trzeźwej, mającej uprawnienia do kierowania lub jeśli nie jest to możliwe – pojazd zostaje odholowany na parking policyjny, za który właściciel musi zapłacić.

Za co zabierają samochód?

Bezwarunkowo kierowca, który spowodował wypadek w stanie nietrzeźwości lub popełnił przestępstwo polegające na jeździe w stanie nietrzeźwości kolejny raz w okresie ostatnich 2 lat (w warunkach recydywy), zostanie pozbawiony pojazdu – nastąpi jego konfiskata. Z autem pożegna się też kierowca, który spowodował wypadek i zbiegł z miejsca zdarzenia, niezależnie od stanu jego trzeźwości. Konfiskata samochodu za jazdę po alkoholu jest więc jednym z przypadków jej dokonania.