Czym są IKE i IKZE?

IKE to to skrót od indywidualnego konta emerytalnego. Daje ono szereg udogodnień dla osób decydujących się na odkładanie środków w ten sposób. Przede wszystkim istnieje możliwość optymalizacji podatkowej, ponieważ oszczędzający w IKE przyszli emeryci nie będą musieli odprowadzać 19% podatku od zysków kapitałowych, o ile fundusze zgromadzone na takim koncie wypłacą dopiero po uzyskaniu wieku emerytalnego. Dla kobiet w Polsce wiek emerytalny wynosi 60 lat, natomiast dla mężczyzn 65 lat.

Nieco inaczej wygląda optymalizacja podatkowa w ramach IKZE. Indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego pozwala na gromadzenie oszczędności na korzystnych warunkach, ponieważ daje ono możliwość odliczenia składki od podatku dochodowego, dzięki czemu odprowadzana do Urzędu Skarbowego kwota jest niższa.

Formy oszczędzania na emeryturę w ramach IKE i IKZE

Zarówno IKE, jak i IKZE mogą być prowadzone w różnych sposób, taki jak:

• rachunek inwestycyjny w towarzystwie funduszy inwestycyjnych,
• konto oszczędnościowe w banku,
• polisa na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym,
• rachunek w domu maklerskim.

Wybór odpowiedniego produktu uzależniony jest od indywidualnej decyzji przyszłego emeryta, która powinna być podyktowana między innymi tolerancją ryzyka. Zwykły rachunek oszczędnościowy w banku to najbezpieczniejsza forma oszczędzania w ramach IKE lub IKZE, ponieważ depozyty takie objęte są gwarancją ze strony bankowego funduszu gwarancyjnego. Jednak można zarobić na nich najmniej. Z kolei, zakładając rachunek w domu maklerskim i pozwalając na obrót składkami na IKE i IKZE, oszczędzający musi zaakceptować ryzyko utraty części lub nawet całości posiadanych środków finansowych, jednak potencjalne zyski wypracowane w ten sposób mogą być zdecydowanie wyższe niż oferowane przez banki oprocentowanie kont oszczędnościowych.

Nie można jednak dokonywać wpłat na IKE oraz IKZE w sposób dowolny. Obowiązują pewne ograniczenia.

Limit wpłat na IKE

Obowiązuje roczny limit wpłat na indywidualne konto emerytalne posiadacza. Na IKE można przekazać maksymalnie 300 % prognozowanego na dany rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Ograniczenie to zaczęło obowiązywać w 2009 roku, a wcześniej, w latach 2004-2008, wynosiło 150 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Istnieje jeszcze jeden wymóg dotyczący wysokości kwot przelewanych na IKE - nie mogą być one niższe niż wpłaty na IKE, jakie obowiązywały w roku wcześniejszym. Zmiana ta została wprowadzona na mocy Ustawy z dnia 6 listopada 2008 roku o zmianie ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz niektórych innych ustaw. W zależności od tempa wzrostu wynagrodzeń w Polsce, zmienia się limit wpłat na IKE.

Jeśli w taki sposób oszczędza na przyszłą emeryturę osoba małoletnia, to wysokość przelewów ograniczona jest wówczas wielkością uzyskiwanego dochodu z pracy. Przekazywane na IKE środki nie mogą przekroczyć limitu wpłat na IKE, jak również wysokości dochodów osiąganych przez tę osobę z tytułu umowy o pracę.

Limit wpłat na IKZE

IKZE powstały nieco później niż IKE. Możliwość oszczędzania w ten sposób na swoją przyszłą emeryturę uruchomiona została dnia 1 stycznia 2012 roku. Przez pierwsze dwa lata obowiązywania IKZE limit wpłat był zależny od wysokości kwoty stanowiącej podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne, ustalone dla oszczędzającego za rok poprzedni. Wpłaty dokonywane na IKZE w roku kalendarzowym nie mogły przekroczyć kwoty odpowiadającej równowartości 4% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne, ustalonej dla oszczędzającego za rok poprzedni. Jednocześnie nie mogły być one większe niż 4% kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, ogłoszonej na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli nie mogły przekroczyć 30-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce za rok poprzedni.

Wówczas limit wpłat na IKZE nie był taki sam dla każdego oszczędzającego. Dopiero Ustawa z dnia 6 grudnia 2013 roku o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasady wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych zmieniła regulacje dotyczące limitu wpłat na IKZE.

Obecnie na takie konto emerytalne maksymalnie można co roku przekazywać kwotę, która odpowiada 1,2-krotności prognozowanego na dany rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Wysokość takiego wynagrodzenia określana jest w ustawie budżetowej lub ustawie o prowizorium budżetowym bądź w ich projektach. Jednocześnie stawka ta w kolejnym roku nie może być niższa niż limit wpłat na IKZE obowiązujący w roku poprzednim.

Roczny limit wpłat na IKE w 2022 roku

Oszczędzający w ramach indywidualnych kont emerytalnych nie mają możliwości przelewania na nie dowolnych kwot. Istnieje górny limit wpłat na IKE, który jest ustalany co roku i ogłaszany publicznie w obwieszczeniu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie wysokości kwoty wpłaty na indywidualne konto emerytalne w nowym roku. Ostatnie obwieszczenie pochodzi z 4 listopada 2021 roku i dotyczy roku 2022, a zostało opublikowane w Monitorze Polskim w dniu 19 listopada 2021 roku.

Wysokość środków przekazywanych na IKE w 2022 roku wynosi maksymalnie 17 766 zł. Warto porównać tę kwotę z obowiązującym w 2021 roku limitem wpłat na indywidualne konto emerytalne, który wynosił wówczas 15 777 zł. To o 1989 zł więcej. 

Roczny limit wpłat na IKZE w 2022 roku

Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 5 listopada 2021 roku w sprawie wysokości kwoty wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego w roku 2022 maksymalny przelew na IKZE został określony na kwotę 7 106,40 zł. Wyższy limit obowiązuje dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, ponieważ wynosi on 10 659,60 zł. 

W 2021 roku ograniczenia te wynosiły dla osób prywatnych 6310,80 zł, a dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą - 9 466,20 zł.