IKE czy IKZE – poznaj różnice. Porównanie dwóch programów emerytalnych pozwoli Ci odpowiedzieć na pytanie: jak oszczędzać?

Czym jest IKE i IKZE?

Czym są IKE i IKZE? Różnice występujące pomiędzy nimi są z pozoru niewielkie, ale w ogólnym rozrachunku mogą zadecydować o tym, który system oszczędzania na jesień życia wybierzesz.

W obu przypadkach mówimy o gromadzeniu oszczędności na indywidualnych kontach. Podstawą prawną ich funkcjonowania jest Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego. W przepisach można znaleźć definicje IKE i IKZE.

Art. 2 pkt 1 i pkt 1a stanowi, że IKE lub IKZE mogą być:

• wyodrębnionym zapisem w rejestrze uczestników funduszu inwestycyjnego,
• wyodrębnionym rachunkiem papierów wartościowych,
• innym rachunkiem, na którym zapisywane są instrumenty finansowe niebędące papierami wartościowymi,
• rachunkiem pieniężnym służącym do obsługi takich rachunków w podmiocie prowadzącym działalność maklerską,  
• wyodrębnionym rachunkiem w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym,
• wyodrębnionym rachunkiem bankowym w banku,
• wyodrębnionym rachunkiem IKE/IKZE w dobrowolnym funduszu emerytalnym, prowadzonym na zasadach określonych ustawą, a w zakresie w niej nieuregulowanym – na zasadach opisanych w przepisach właściwych dla tych rachunków i rejestrów.

Na IKE lub IKZE można gromadzić oszczędności indywidualnie, co oznacza, że właścicielem takich kont może być wyłącznie jeden oszczędzający. Wypłata środków z obu kont zasadniczo powinna nastąpić po uzyskaniu wieku określonego ustawą. Wcześniejsze dokonanie zwrotu środkówwiąże się to z poniesieniem określonych kosztów.

Z którego programu oszczędzania skorzystać? IKE, IKZE - porównanie dwóch programówpozwoli Ci podjąć decyzję.

IKE a IKZE – podobieństwa pomiędzy dwoma programami oszczędzania na emeryturę

Zarówno IKE, jak i IKZE to elementy III filaru systemu emerytalnego w Polsce. Mają one wiele cech wspólnych, do których z pewnością można zaliczyć takie punkty jak:

• Mogą być prowadzone w podobnej formie, na podstawie umowy z podmiotem posiadającym w ofercie takie produkty. Może to być bank, fundusz inwestycyjny, zakład ubezpieczeniowy np. UNIQA, dobrowolny fundusz emerytalny czy podmiot prowadzący działalność maklerską.
• IKE i IKZE mogą należeć tylko do jednej osoby – nie ma możliwości, by w ramach takiego konta emerytalnego oszczędzać np. wraz ze współmałżonkiem.
• Podmiotami uprawnionymi do gromadzenia oszczędności na IKE i IKZE są osoby fizyczne, które mają ukończone co najmniej 16 lat.

IKE i IKZE – różnice w formach oszczędzania emerytalnego, limit wpłat i kwestie opodatkowania

Gdyby konta IKE i IKZE nie różniły się w ogóle względem siebie, z pewnością któreś z nich by nie istniało. Dlatego wiadomo, że są pomiędzy nimi pewne różnice. Dotyczą one przede wszystkim ulg podatkowych, z jakich korzystają oszczędzający.

W przypadku IKE obowiązuje zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych, nazywanego podatkiem Belki. Dokonując wypłaty nie płacisz więc 19 proc. podatku od wypracowanych na IKE zysków kapitałowych. Jednak skorzystać z takiej ulgi można, jeśli spełnia się jeden z warunków:

• W momencie wypłaty oszczędzający ma ukończone 60 lat lub 55 lat, w przypadku nabycia uprawnień do wcześniejszej emerytury.
• Oszczędzający dokonywał wpłaty na konto IKE od co najmniej 5 lat bądź dokonał więcej niż połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed złożeniem dyspozycji wypłaty środków.

Kwota zgromadzonych na IKE środków finansowych może być wypłacona w całości lub w ratach.

Natomiast w przypadku IKZE przez cały okres gromadzenia funduszy na przyszłą emeryturę właściciel konta korzysta z ulgi podatkowej. Wszystko dlatego, że wpłacane na IKZE środki każdego roku można odliczyć od podstawy opodatkowania, w ramach ustalonego na każdy rok limitu wpłat do IKZE.

Jeśli chodzi o wypłatę środków z IKZE, to w odróżnieniu od IKE, można to zrobić po osiągnięciu 65. roku życia bez podatku od zysków kapitałowych. Jednakże kwota objęta będzie zryczałtowanym podatkiem w wysokości 10 proc., o ile okres oszczędzania przekroczy 5 lat. Wypłata z IKZE nie może być częściowa.

Pomimo faktu, że na IKE i IKZE obowiązują limity rocznych wpłat, to ich wysokość jest różna. Na IKE można przelać tyle, ile wynosi trzykrotność przeciętnego prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok. Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 4 listopada 2021 roku w sprawie wysokości kwoty wpłat na indywidualne konto emerytalne w roku 2022 na IKE przelać można 17 766 zł.

W przypadku IKZE obowiązuje limit roczny na poziomie 1,2-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok. Od 2021 roku oszczędzający prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 8 ust. 6 Ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych mogą więcej wpłacać na IKZE. Między innymi chodzi tu o samozatrudnionych, jak artyści czy osoby wykonujące wolne zawody. W ich przypadku limit rocznych wpłat na IKZE wynosi 1,8-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok.

Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 5 listopada 2021 roku w sprawie wysokości kwoty wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego w roku 2022 na IKZE przekazać można 7106,40 zł. Wyższy limit obowiązuje dla osób prowadzących pozarolniczą działalność i oszczędzających w IKZE – 10 659,60 zł.

Środki zgromadzone na kontach IKE i IKZE podlegają dziedziczeniu, ale przy IKZE dziedziczący je spadkobierca płaci podatek w wysokości 10 proc. kwoty pieniędzy.

Dokonanie zwrotu, czyli przedterminowej wypłaty środków z IKE wiąże się z naliczeniem 19-procentowego podatku od zysków kapitałowych. Ta sama aktywność na koncie IKZE będzie związana z koniecznością rozliczenia się z US na postawie otrzymanego PITu11 według skali podatkowej 12 lub 32 procent.

Porównanie kont IKE czy IKZE – co wybrać?

Z jednej strony IKE pozwala na oszczędzanie wyższych kwot w ciągu roku i na skorzystanie z pełnego zwolnienia od podatku, jeśli wypłaty środków dokonasz po uzyskaniu 55 lub 60 lat, ale z drugiej przy oszczędzaniu na IKZE masz możliwość odliczenia wysokości wpłat w ramach limitu od podstawy opodatkowania. W obu przypadkach gromadzisz pieniądze na przyszłą emeryturę, a nic nie stoi na stoi na przeszkodzie, aby korzystać z jednego i drugiego rozwiązania.