Ubezpieczenie OC a dwóch właścicieli auta - co musisz wiedzieć?

Jaka jest różnica między współwłasnością auta a byciem samodzielnym właścicielem pojazdu?

Samochód możemy kupić samodzielnie lub nabyć go wspólnie z inną osobą bądź nawet kilkoma. Współwłasność auta różni się jednak od bycia jedynym właścicielem pojazdu - zwykle nie są to różnice znaczące, ale mogą wpłynąć na wysokość ubezpieczenia czy sposób dopełniania różnego rodzaju formalności związanych z samochodem. Co więcej, różnicą jest też forma ponoszenia odpowiedzialności za wyrządzone danym autem szkody - spoczywa ona na wszystkich współwłaścicielach.

Jak to zostało już wspomniane, współwłaścicielem auta może zostać w naszym kraju niemalże każdy - także osoba niepełnoletnia bądź niemająca prawa jazdy. Czy jednak wszyscy współwłaściciele samochodu posiadają taką samą jego część? Niekoniecznie, dokładny podział jest określany w umowie, choć w przypadku np. ubezpieczenia OC, nie ma to większego znaczenia - towarzystwa ubezpieczeniowe każdego współwłaściciela traktują na równi. 

Współwłaściciel samochodu a rejestracja auta w urzędzie

Zacznijmy zatem od samego początku: jak przebiega rejestracja samochodu na dwie osoby? Są właściwie dwie istotne w tym kontekście sytuacje - jedna to zakup samochodu, kiedy od początku mamy dwóch (lub więcej) współwłaścicieli, druga dotyczy przypadku, w którym dodatkowy właściciel zostaje dopisany.

Jeśli chodzi o pierwszą z wymienionych tu sytuacji, ścieżka rejestracji nie różni się praktycznie niczym od tej, którą przechodzi pojedynczy właściciel auta. Należy jednak pamiętać o ustaleniu współwłasności już na etapie zakupu samochodu, tj. wpisaniu w umowie kupna-sprzedaży wszystkich właścicieli. Jeśli bowiem na tym etapie któraś z osób nie będzie wpisana, nie stanie się od razu współwłaścicielem - żaden urząd nie wpisze jej do dowodu rejestracyjnego. Będzie można dokonać tego dopiero po kolejnej umowie i odpowiednim procesie z nią związanym - mowa o tzw. umowie darowizny. Co jednak istotne, ten proces będzie wiązał się nie tylko z utratą dodatkowego czasu, lecz także kosztami. Konieczne jest zgłoszenie owej darowizny do urzędu skarbowego oraz opłacenie związanego z nią podatku.

Gdy od początku jest kilku właścicieli - rejestracja

Wracając jednak do przebiegu rejestracji pojazdu, który od początku ma dwóch lub więcej właścicieli - jeśli umowa zostanie prawidłowo wystawiona, należy z nią (oraz pozostałymi dokumentami) zgłosić się do wydziału komunikacji we właściwym sobie urzędzie miasta lub starostwie. W przypadku zakupu nowego auta wprost z salonu należy mieć ze sobą:

• wypełniony wniosek o rejestrację samochodu;
• dowód osobisty;
• kartę pojazdu (jeżeli była wydana);
• oryginalny dowód zakupu auta;
• potwierdzenie dokonania odpowiednich opłat;
• jeśli auto zostało sprowadzone z zagranicy, należy też przedstawić dowód odprawy celnej oraz potwierdzenie opłacenia akcyzy;
• świadectwo zgodności Wspólnot Europejskich.

Jeśli zaś rejestrowany pojazd jest samochodem używanym, należy przygotować także: dotychczasowy dowód rejestracyjny, w którym znajdzie się wpis z aktualnym przeglądem technicznym, dotychczasowe tablice rejestracyjne oraz potwierdzenie posiadania ważnego ubezpieczenia OC.

Co ważne, w momencie rejestracji auta musimy mieć już wykupione ubezpieczenie OC. Jeśli to pojazd nowy, nie ma konieczności okazywania potwierdzenia posiadania polisy w urzędzie, jednak bez niej nie powinno się poruszać po drogach, ponieważ jest to niezgodne z prawem (za brak ważnego OC grozi kara finansowa). 

Jeśli zaś chodzi o wspomniane opłaty związane z rejestracją - w celu rejestracji auta nowego lub używanego (które wcześniej było zarejestrowane na terenie naszego kraju), musimy przygotować się na zapłacenie 180,50 zł. To standardowa cena, którą płaci większość kierowców, choć można wybrać też opcję droższą - jeżeli zdecydujemy się na wyrobienie indywidualnych tablic rejestracyjnych, dopłacimy dodatkowo około 920 zł. Nieco inne koszty wiążą się z przerejestrowaniem samochodu, który wcześniej był zarejestrowany w tym samym powiecie - wtedy zapłacimy 81 zł (nie będzie konieczna wymiana tablic rejestracyjnych, więc ich koszt automatycznie odpadnie). Rejestrując zaś samochód z zagranicy - z krajów Unii Europejskiej - koszty będą wyższe nawet o kilkaset złotych, co wiąże się m.in. z akcyzą czy ewentualnymi tłumaczeniami badań technicznych. 

Podczas pierwszej wizyty w urzędzie, kiedy to składa się wszystkie dokumenty, otrzymamy czasowe pozwolenie na poruszanie się po drogach (tzw. rejestrację czasową, która jest ważna przez 30 dni), a także tablice rejestracyjne wraz z nalepką kontrolną. W ciągu 30 dni powinien być już gotowy właściwy dowód rejestracyjny - to maksymalny termin, zwykle dokumenty są gotowe do odbioru szybciej (na ich odbiór mamy 7 dni).

O czym należy pamiętać w kontekście rejestracji samochodu na dwie osoby (bądź więcej)? Każdy współwłaściciel auta musi stawić się w urzędzie - jeśli któryś nie może, musi wyznaczyć pełnomocnika. Może wiązać się to z dodatkowymi kosztami w wysokości 17 zł. Jeśli jednak pełnomocnictwo udzielane jest najbliższej rodzinie (w I linii pokrewieństwa), to bezpłatne, choć tak samo wymaga wypełnienia odpowiednich dokumentów upoważniających.

Dopisanie współwłaściciela samochodu - rejestracja

Jeśli współwłaściciela dopisujemy później niż w momencie zakupu auta, należy przejść ścieżkę związaną ze wspomnianą już umową darowizny. Tego typu dokument musi mieć formę pisemną, choć nie ma narzuconego przez przepisy wzoru (przykładowe znajdziesz w internecie, np. na stronach www wydziałów komunikacji). Nie ma też konieczności podpisywania w formie aktu notarialnego, choć może stanowić to dodatkowe zabezpieczenie w razie ewentualnych sporów w zakresie realizacji działań związanych ze współwłasnością. 

Co istotne, w umowie darowizny należy określić stopień pokrewieństwa pomiędzy stronami, co jest kluczowe w kontekście podatków, a także oświadczyć, jaką część praw do samochodu przekazujemy nowemu współwłaścicielowi auta. Jeśli zaś chodzi o wspomniany tu podatek, jego wysokość zależy właśnie od tego, jak blisko spokrewnieni są ze sobą współwłaściciele. Jeśli jest to najbliższa rodzina, zaliczana do tzw. I grupy - małżonek, zstępni (np. córka, syn, wnuki), wstępni (matka, ojciec), rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha, teściowa, zięć, synowa - wówczas nie ma konieczności płacenia podatku, choć i tak darowiznę trzeba zgłosić do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy. Jeżeli jednak wartość darowizny, jaką otrzymaliśmy od danej osoby w ciągu ostatnich 5 lat, nie była wyższa niż 9 637 zł, nie ma obowiązku jej zgłaszania. Mimo wszystko warto to zrobić - na wszelki wypadek.

Jeśli zaś nowy współwłaściciel auta należy do grup II bądź III (dalsze pokrewieństwo lub jego zupełny brak), kwoty wolne od podatku wynoszą: 7 276 oraz 4 902 zł.

Ubezpieczenie OC a dwóch właścicieli - kiedy warto mieć współwłasność?

Jest kilka sytuacji, w których posiadanie współwłaściciela samochodu staje się korzystne właśnie w kontekście ubezpieczenia OC. Na pewno najwięcej mogą skorzystać na tym młodzi właściciele aut. Zwykle OC dla świeżo upieczonych kierowców jest droższe niż dla tych, którzy mają za sobą wiele lat doświadczenia za kółkiem - mowa zwłaszcza o osobach z bezszkodową historią ubezpieczeniową. Wynika to przede wszystkim z danych statystycznych, które wskazują, że szkody zdarzają się najczęściej właśnie młodym osobom. Co więcej, jako że na cenę ubezpieczenia wpływa wiele czynników, warto dodać, że zazwyczaj za OC płacą więcej kawalerowie i panny niż osoby będące po ślubie. Podobnie jest w przypadku rodziców - osoby posiadające dzieci często zapłacą za polisę mniej od osób bezdzietnych. To kolejne punkty, które wpływają na wzrost ceny ubezpieczenia dla młodych kierowców - często nie są oni jeszcze po ślubie, nie mają dzieci, a prawo jazdy zrobili chwilę wcześniej. Jak może pomóc w takiej sytuacji przeniesienie części praw do auta na inną osobę?

Odpowiedzmy sobie na pytanie: „Kto płaci za OC najmniej?”. W skrócie: to osoby o zupełnie przeciwnych cechach niż opisani wyżej młodzi kierowcy, czyli: doświadczeni, po ślubie, mający dzieci, bezszkodową historię ubezpieczeniową i dzięki temu uzbierane zniżki na ubezpieczenie OC. Dwóch właścicieli (lub więcej), z których przynajmniej jeden pasuje do tego opisu, dostanie znacznie korzystniejszą ofertę niż 20-latkowie. Owszem, finalna cena OC nie będzie na takim poziomie, jak w sytuacji, gdy jedynym właścicielem auta jest osoba doświadczona, ale i tak oszczędność będzie spora (zwykle na poziomie kilkuset złotych). Stąd też często młodzi ludzie działają w porozumieniu, np. z rodzicami czy dziadkami, dopisując ich jako współwłaścicieli auta. 

Czy jednak to korzystne dla obu stron? Nie zawsze. Zdarza się bowiem, że w związku ze szkodą spowodowaną przez młodszego współwłaściciela auta, ten bardziej doświadczony może stracić swoje zniżki na OC. Czasami jest jednak możliwość zabezpieczenia zniżek właśnie przed taką sytuacją, co chociaż odrobinę zmniejsza ryzyko strat. 

Młody kierowca - współwłaściciel samochodu rodziców

Warto rozpatrzyć jeszcze jedną korzyść z wykupienia ubezpieczenia OC na dwóch właścicieli auta. Tym razem spójrzmy jednak z nieco innej strony - wcześniej opisana była sytuacja, w której to osoba bardziej doświadczona staje się współwłaścicielem samochodu młodego kierowcy, a gdyby tak to osobę młodą dopisać do umowy OC tej starszej, np. rodzica? Często przecież zdarza się tak, że świeżo upieczeni kierowcy początkowo jeżdżą samochodami rodziców. W ten sposób - owszem - zdobywają doświadczenie na drodze, ale nie budują swojej historii bezszkodowej jazdy, a to ona może w przyszłości przynieść im zniżki. Myśląc perspektywicznie, na pewno to sposób na zaoszczędzenie konkretnych środków w przyszłości.

A co można zrobić na bieżąco, by składka była jeszcze niższa? Jednym ze sposobów na uzyskanie korzystnego rabatu jest zakup polisy online - w UNIQA nowi klienci otrzymują wtedy 15% zniżki i to niezależnie od wieku czy doświadczenia współwłaścicieli auta.

Ubezpieczenie OC a dwóch właścicieli auta - co jeszcze warto wiedzieć?

• Współwłasność auta w małżeństwie - czy w takim przypadku trzeba zgłaszać współmałżonka/współmałżonkę jako współwłaściciela już na etapie zakupu auta? Jeśli dany związek jest objęty wspólnotą majątkową, nie ma takiej konieczności. Umowa kupna-sprzedaży może być wtedy wydana tylko na jedną osobę, a w czasie rejestracji auta w urzędzie można zgłosić, że samochód wchodzi w skład majątku wspólnego i tym samym dopisać współwłaściciela.
• Chcesz sprzedać samochód, który nie jest w pełni Twoją własnością? Współwłaściciel auta także musi wyrazić na to zgodę - na umowie muszą znaleźć się dane każdej osoby mającej prawa do danego samochodu oraz ich podpisy (możliwe jest udzielenie pełnomocnictwa). 
• Kto może wykupić ubezpieczenie OC? Dwóch właścicieli (lub więcej) ma pełne prawo do samodzielnego wykupienia polisy - w tym przypadku obecność wszystkich współwłaścicieli nie jest konieczna. Grunt, aby mieć ważne ubezpieczenie i tym samym poruszać się po drogach zgodnie z prawem.