Badania profilaktyczne – jakie badania warto wykonywać regularnie? Jak wygląda profilaktyka np. 40 plus

JAKĄ ROLĘ ODGRYWAJĄ BADANIA PROFILAKTYCZNE? PODSTAWOWE BADANIA KRWI - MORFOLOGIA, GLUKOZA I BADANIE OGÓLNE MOCZU

Wiele chorób można rozpoznać na bardzo wczesnym etapie poprzez podstawowe badania laboratoryjne – nawet jeszcze zanim rozwiną się na tyle, by dawać jasne, łatwo identyfikowalne objawy choroby. Przede wszystkim konieczne są profilaktyczne, regularne badania diagnostyczne. Umożliwiają wykrycie nawet drobnych zaburzeń równowagi biochemicznej w organizmie, spowodowanych niedoborami ważnych pierwiastków lub witamin, infekcjami, zakażeniami, rozwijającym się stanem chorobowym.

W zależności od wieku, płci, stylu życia oraz zachorowań w rodzinie, jesteśmy mniej lub bardziej podatni na rozmaite zachorowania. Zobacz, jakie badania warto przeprowadzać regularnie oraz jak Twój pakiet badań podstawowych powinien ewoluować z wiekiem i zmieniającym się stanem zdrowia. Zaleca się regularne badania medyczne, których większość można wykonać na NFZ. 

Podstawowymi badaniami, które warto robić są morfologia krwi z OB, ogólne badanie moczu, badanie poziomu cukru we krwi, elektrolitów (sód, potas), podstawowych pierwiastków (magnezu, wapnia, fosforu, żelaza), lipidogramu (czyli zawartości trójglicerydów i cholesterolu we krwi), a także badanie ciśnienia i kontrola wagi.

Między 20. a 30. rokiem życia, przy dobrym samopoczuciu i przy dobrym stanie zdrowia, warto je powtarzać kontrolnie co 2-3 lata. Później lepiej robić raz w roku. Na czym polegają i o czym informują nas te badania? Jak stan zdrowia pacjenta wpływa na to, jakie badania należy wykonać?

MORFOLOGIA KRWI

Morfologia krwi to badanie stanu i zawartości poszczególnych jej elementów, m.in. erytrocytów, poziomu hemoglobiny, leukocytów, limfocytów, monocytów oraz płytek krwi. Zawyżone lub zaniżone poziomy mogą sugerować wiele stanów przedchorobowych i chorobowych – odwodnienia, wszelkich chorób zakaźnych, infekcji i stanów zapalnych, niedoborów podstawowych pierwiastków (np. żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego), anemii, czerwienicy, białaczki, mononukleozy, nowotworów, zakażenia wirusem HIV i wielu innych. Dzięki temu badaniu można wykryć choroby na bardzo wczesnym etapie i mieć większe szanse na ich szybkie wdrożenie leczenia i  skuteczniejsze leczenie. Najczęściej morfologia krwi wchodzi w skład standardowego pakietu badań profilaktycznych. 

OB

OB to badanie tempa opadania czerwonych krwinek. Podwyższone może świadczyć między innymi o stanach zapalnych (infekcyjnych i nieinfekcyjnych), chorobach krwi, chorobach autoimmunologicznych, nowotworach, niedoczynności lub nadczynności tarczycy, podwyższonym poziomie cholesterolu, a nawet zawale serca czy urazach. Obniżone OB o niewydolności krążenia, chorobach alergicznych czy żółtaczce. Wynik tego badania to dla lekarza bardzo ważne źródło informacji.

BADANIE MOCZU

Warto zrobić ogólne badanie moczu, które  może dostarczyć wielu cennych informacji na temat naszego zdrowia – nie tylko układu moczowego, ale i innych organów. W zależności od barwy, przejrzystości, ciężaru oraz pH można wnioskować o poziomie nawodnienia organizmu, ewentualnych stanach zapalnych i infekcjach, niewydolności nerek, nowotworach pęcherza, błędach dietetycznych, dnie moczanowej itp. Proste i tanie, a informacyjnie bezcenne.

BADANIE POZIOMU CUKRU

Badanie poziomu cukru jest także bardzo istotne, bo ze względu na wysokie spożycie węglowodanów we współczesnej diecie, bardzo często dopadają nas zaburzenia metaboliczne. I nie chodzi tylko o cukrzycę – stale podwyższony poziom cukru we krwi może prowadzić do poważnych chorób układu krążenia – miażdżycy, chorób wieńcowych, a także nowotworów.

POMIAR ELEKTROLITÓW, PODSTAWOWYCH PIERWIASTKÓW I WITAMIN

Pomiar elektrolitów, podstawowych pierwiastków i witamin jest bardzo przydatny, bo bardzo często takie objawy jak ogólne zmęczenie, problemy z koncentracją, nastrojem, brakiem energii mogą być związane z ich niedoborami. Długotrwałe niedobory mogą powodować rozwój poważnych chorób.

CHOROBY CYWILIZACYJNE - WARTO WYKONYWAĆ BADANIA PROFILAKTYCZNE

Środowisko, w którym żyje każdy z nas, ma ogromne znaczenie i wpływ na nasze zdrowie. Zanieczyszczenie powietrza spalinami i gazami cieplarnianymi, elektrosmog, chemia wszechobecna w naszym życiu, spożywanie alkoholu, używanie nikotyny i innych podobnych substancji, siedzący tryb życia, praca przy komputerze znacząco zwiększają ryzyko chorób cywilizacyjnych, m.in. nowotworów, chorób układu krążenia, chorób płuc, zaburzeń hormonalnych.

Po 30-stce, w zależności od historii rodzinnej i indywidualnych predyspozycji, do badań podstawowych warto zatem dodać regularne prześwietlenia płuc, badania hormonalne, dermatoskopię czyli badanie znamion, regularne badanie wzroku i dna oka (ze względu na godziny spędzane przy komputerze, aby jak najwcześniej wykryć np. jaskrę, czy nowotwór). Nie należy zapominać też o higienie jamy ustnej i kontroli stomatologicznej – zły stan zębów może prowadzić do zakażeń krwi, a nawet wzrostu ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Wiek zwiększa możliwość zachorowania na wiele schorzeń przewlekłych. Badania profilaktyczne powinny szybko wyłapać pierwsze sygnały, jakie daje wówczas organizm. 

Oprócz tego, profilaktyka powinna dotyczyć chorób specyficznych dla kobiet lub mężczyzn. Już od 20-go roku życia należy zadbać o regularne kontrolowanie stanu organów rozrodczych, regularnie poddając się: kobiety - cytologii, USG dopochwowe i piersi, a w późniejszym wieku lub w przypadku rodzinnego obciążenia chorobami dziedzicznymi - mammografii; mężczyźni: badaniom urologicznym.

Interpretacji wyników każdorazowo powinien dokonać doświadczony lekarz,. Samodzielna interpretacja wyników badań może doprowadzić do nieprawidłowej ich interpretacji. Dostęp do badań profilaktycznych może być  znacznie prostszy jeśli masz prywatne ubezpieczenie zdrowotne. Wykonanie badań podstawowych i zlecenie dodatkowych badań staje się wówczas prostszym zadaniem. 

BADANIA PRZEDE WSZYSTKIM DLA WCZESNEGO WYKRYCIA CHOROBY

Regularne wykonywanie badań profilaktycznych pomaga zarówno sprawdzić stan zdrowia, a także  na wczesnym etapie wykryć stany chorobowe, które mogą w efekcie doprowadzić do poważniejszych schorzeń. Badania profilaktyczne można wykonywać zarówno w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, jak i prywatnej opieki medycznej – w tym drugim przypadku okres oczekiwania na poszczególne wizyty może być o wiele krótszy.

Każdy z nas powinien zapoznać się z kalendarzem badań profilaktycznych i regularnie kontrolować stan swojego zdrowia. Niektóre z nich wystarczy wykonywać co 3-5 lata, inne natomiast co roku. Warto jednak zadbać o swoje zdrowie i poświęcić czas na badania. Większość z nich wykonywana jest nieinwazyjna , jak chociażby USG czy  badanie moczu, EKG.

Zobacz przykładowy kalendarz badań profilaktycznych: